Dünya’nın dönme hareketine bağlı olarak yerel zamanı standartlaştırmak için zaman dilimleri nasıl oluşturulmuştur? İngiltere’deki Başlangıç Meridyeni (0° boylam) nerede ve neden referans noktası olarak belirlenmiştir? 15 boylam derecesi kuralına göre doğu ve batı yönünde saatler nasıl değişir ve Uluslararası Tarih Değiştirme Çizgisi nedir?
🌎 SAAT FARKLARI VE ZAMAN DİLİMLERİ
Saat farkları ve zaman dilimleri (saat kuşakları), Dünya’nın dönme hareketine bağlı olarak, farklı coğrafi konumlardaki yerel zamanı standartlaştırmak amacıyla oluşturulmuş küresel bir sistemdir.
Yerel Zaman ve Standart Zaman
- Yerel Zaman: Güneş’in gökyüzündeki konumuna göre belirlenen, her boylamda farklı olan saattir. Güneş tam tepedeyken öğlen 12:00 kabul edilir. Bu sistem, demiryolu ve küresel iletişim gelişmeden önce kullanılıyordu.
- Standart Zaman (Zaman Dilimleri): Küresel ulaşım ve iletişim kolaylığı için, Dünya’nın yerel zaman karmaşasını çözmek amacıyla kabul edilmiştir.
Zaman Dilimlerinin Oluşumu
- Boylam ve Süre: Dünya, dikey çizgiler olan 360 boylam derecesine sahiptir. Dünya, bir tam dönüşü (360°) 24 saatte tamamlar. Bu, her bir saat farkının 360 / 24 = 15 boylam derecesine denk geldiği anlamına gelir.
- GMT ve UTC: Zaman dilimlerinin başlangıç noktası, İngiltere’deki Greenwich’ten geçen Başlangıç Meridyeni (0° boylam) üzerinde belirlenen zamandır.
- Eskiden Greenwich Ortalama Saati (GMT) kullanılırdı.
- Günümüzde ise daha kesin olan Eşgüdümlü Evrensel Zaman (UTC) kullanılmaktadır.
- Dilimler: Dünya, Başlangıç Meridyeni’nin her iki tarafında, her biri 15° genişliğinde olan 24 ana zaman dilimine ayrılmıştır. Doğuya gidildikçe saatler ilerler (UTC +1, UTC +2, vb.), Batıya gidildikçe saatler geriler (UTC -1, UTC -2, vb.).
Uluslararası Tarih Değiştirme Çizgisi
- Konum: Yaklaşık olarak 180° boylamında, Pasifik Okyanusu’ndan geçen hayali bir çizgidir.
- İşlevi: Bu çizginin batısından doğusuna geçildiğinde takvimde bir gün geri gidilir; doğusundan batısına geçildiğinde ise bir gün ileri gidilir. Bu çizgi, zaman dilimi sisteminin tutarlılığını sağlamak için gereklidir. Çizgi, ülkeleri ayırmamak için düz bir hat yerine zikzaklar çizer.