Rus devletinin resmi adı “Rusya Sovyet Sosyalist Cumhuriyetleri”dir. Yüzölçümü yönünden Dünya’nın en büyük ülkesi olan Sovyet Rusya, Avrupa’nın yarısını ve Asya kıtasının da üçte birini kaplar.
Nüfusu: Yeryüzünün en kalabalık ülkeleri arasında üçüncü sıradadır. (1. Çin, 2. Hindistan). 1950–1955 arasında nüfus artışı: 16.300.000 kişi.
Nüfus yoğunluğu: Moskova’da km²’ye 110 kişi, Sibirya’da km²’ye 1 kişi.
🗺️ COĞRAFYA VE YÜZÖLÇÜMÜ
- Geniş düzlüklerle doludur.
- Ural Dağları, Avrupa ile Asya topraklarını ayırır.
- Üçte ikisi kıyı ile çevrili ama liman azdır.
- Taşıma çoğunlukla karayolu ile yapılır.
| Bölge | Yüzölçümü (km²) | Nüfus | Yoğunluk |
|---|---|---|---|
| Avrupa Rusyası | 5.571.000 | 194.000.000 | 35 |
| Asya Rusyası | 16.831.000 | 70.000.000 | 4 |
| Rusya S.S.C. | 22.274.900 | 264.000.000 | 12 |
| Avrupa | 10.519.458 | 750.000.000 | 71 |
| Asya | 43.985.734 | 2.500.000.000 | 57 |
| Çin | 9.551.000 | 1.100.000.000 | 115 |
| Hindistan | 3.280.483 | 683.000.000 | 208 |
| A.B.D. | 9.363.124 | 226.900.000 | 24 |
| Türkiye | 814.578 | 44.737.000 | 55 |
👥 NÜFUS YAPISI
- İslavlar (Ruslar, Ukraynalılar) → nüfusun yarısından fazlası
- Türkler (Özbek, Türkmen, Yakut, Kırgız, Tatar, Azerbaycanlı)
- Fin–Uğurlar
- Diğer gruplar: Gürcü, Ermeni, Romen, Litvanyalı, Letonyalı, Tacik, Alman, Yahudi
🌡️ İKLİM
- Kara iklimi hâkimdir: kışlar çok soğuk, yazlar çok sıcak
- Mevsim geçişleri hızlıdır
- Yağışlar yaz aylarında yoğunlaşır
- Kırım: en ılıman bölge
- Türkmenistan: sıcak iklim ürünleri yetişir
- Çelyuskin Burnu: Kuzey Kutbu’na yakın, yazın bile buzlu
🛤️ ULAŞIM VE DOĞAL KAYNAKLAR
- Kıyılar uzun ama deniz ticaretine elverişli değildir
- En önemli limanlar: Karadeniz, Baltık Denizi, Vladivostok
- Akarsular taşıma için kullanılır ama yılın büyük bölümünde donar
- En önemli kanal: Volga–Don bağlantısı
- Sibirya: 2.500.000 km²’lik “Tanya” ormanları
- Ukrayna: “Kara topraklar” → verimli tarım bölgesi
- Demiryolu: Vladivostok–Moskova → 10.000 km, 18–20 gün yolculuk
- Başkent: Moskova (6.941.961 nüfus) → Kremlin, hükümet merkezi
🏛️ SOVYETLER BİRLİĞİ YAPISI
- 15 cumhuriyetten oluşur
- Merkezî Sovyet Hükümeti tarafından sıkı diktatörlükle yönetilir
- Cumhuriyetler diplomatik bağlantı kurabilir, ayrı ordu oluşturabilir
- Gerçekte tüm meclisler Komünist Parti Prezidyumu’nun kontrolündedir
- Seçimler tek partili ve göstermeliktir
| Cumhuriyet | Başkent (Nüfus) | Nüfus |
|---|---|---|
| Azerbaycan | Bakü (851.547) | 5.117.081 |
| Beyaz Rusya | Minsk (907.104) | 9.002.338 |
| Ermenistan | Erivan (766.705) | 2.491.873 |
| Estonya | Tallinn (362.706) | 1.356.079 |
| Gürcistan | Tiflis (889.020) | 4.686.358 |
| Kazakistan | Alma Ata (729.633) | 13.008.726 |
| Kırgızistan | Frunze (430.618) | 2.932.805 |
| Letonya | Riga (731.831) | 2.364.127 |
| Litvanya | Vilna (372.100) | 3.128.236 |
| Moldavya | Kişinev (356.382) | 3.568.873 |
| Özbekistan | Taşkent (1.384.509) | 11.799.429 |
| Rusya | Moskova (6.941.961) | 130.079.210 |
| Tacikistan | Stalinabad (373.885) | 2.899.602 |
| Türkmenistan | Aşkabat (253.118) | 2.158.880 |
| Ukrayna | Kiev (1.631.908) | 47.126.517 |
🔤 RUS ALFABESİ
- M.S. 9. yüzyılda Selanikli Aziz Siril tarafından oluşturuldu
- “Şiril Alfabesi” olarak bilinir
- Bulgar ve Sırp dilleri de bu alfabe ile yazılır
💰 PARA VE ÖLÇÜ BİRİMLERİ
- Para birimi: Ruble
- 1 Ruble = 100 Kapik
- Ölçü sistemi: 1927’den beri metre sistemi
- Bazı bölgelerde hâlâ “Rus arşını” (0,7112 m) kullanılır
- “Şeh arşin” → “Sajin” olarak Rusça’ya geçmiştir
🕰️ SAAT FARKLARI
- Doğu ile batı arasında 10 saatlik fark vardır