 |
| Morihei Ueshiba |
Aikido bir Japon Savaş sanatıdır, dövüş veya spor değil. Bu konuya ileri de açıklık getireceğim. Köken olarak Samuraylara dayansa da şimdi ki kullanılan Aikido’nun temeli Morihei Ueshiba (1883-1969) (1. Aikido’yu günümüze şekline kavuşturan Japon Savaş Ustası) tarafından atılmıştır, Ai (Uyum), Ki (İç Güç) ve Do (Yol) kelimelerinden oluşur.
Japon kökenli her savaş/dövüş sanatında olduğu gibi dini/felsefi (Zen) yanı vardır. Salt bir güç denemesi gücün tahakkümünden veya yine salt teknikten ibaret değildir.
Aikido da doğru teknik, doğru nefesle sonuca ulaşılır .
Aikido’yu daha iyi anlamanız için iki örnekle anlatayım. Şöyle ki su gibi olmak Aikido’yu ifade için seçilen tanımlardan biridir. Su nasılsa bulunduğu ortamın şeklini alıp uyum sağlıyorsa Aidoka (2. Aikido yapan kişi) da bir su gibi olup bulunduğu ortamı kabul eder hasmına nüfus eder…
 |
| Lao Tzu |
Lao Tzu (3. Taoizmin kurucusu kabul edilen, önemli bir Çin filozofu) bu konu da “Hiçbir şey, sudan akışkan değildir. Sert olanı yenmede hiçbir şey onunla boy ölçüşemez. Sertlikölüme götürür, nezaket ise yaşama…” demiştir.
Bir örnek daha vereyim. Bilirsiniz esnek ağaçlar fırtına da sert ağaçlardan daha az zarar görürler. Peki nasıl? Gelen rüzgara direnmez, onu kabul edip, o yönde eğilirler, rüzgardan kurtulunca da eski halini alıp, zarar görmeden fırtınadan kurtulur. Ancak ağaç sertse kırılır.
Bu iki örnekte de anlatılan, Aikido güç uygulanmayan, doğru nefes ve teknikle saldırganın hız ve gücünü yine saldırgana karşı kullanılmasıdır. Saldıranın hızı, iriliği veya gücü Aidoka’yı ilgilendirmez. O sadece onu (güç ve hızı) yönlendirir, bunu kendiliğinden yapar. Aynı yürümeyi düşünmeden yapmamız gibi, Aikido bu şekilde yapılabiliyorsa işte doğru Aikido’dur.
Aidoka yenilmeyi, yenmeyi, kavgayı düşünmez. Sadece (vücudun kendisi) yapar. Bu yanıyla Aikido diğer dövüş ve savaş sanatlarından ayrılır. Müsabakası yoktur.
 |
| Nage – Uke |
İlk cümlemde de demiştim, her ne kadar barış, uyum, sevgiyi içinde barındırsa da, teknikler doğru uygulandığı vakit kırıcı, hatta öldürücüdür. Bunun müsabakasının olması bu yönden tehlikeli olabileceği gibi olsa da iki müsabıktan birbirine saldıran da olmayacağından müsabaka da olamaycaktır.
Aikido’nun teknikleri saldır(gan)a karşıdır. Kısacası akıllı bir Aidoka saldırmaz, saldırılmasını bekler.
Aikido’yu ilk kez seyreden, diğer dövüş sanatları çalışmış kişiler, Aikido’yu kurmaca olarak görebilirler. Zira biri saldırır, diğeri ona dokunur veya dokunmaz. Saldıran düşer veya etkisiz kalır. Haklı olarak bu da seyreden kişiye kurmaca gelir ki, gerçekten de kurmacadır, öyle olması şarttır.
Başlamadan evvel Uke (4. saldıran/saldırgan), Nage (5. tekniği yapan) ile selamlaşır. Hayatını ona emanet eder. Herhangi bir dikkatsizlik hoş olmayan sonuçlar doğurabilir. Bunun içinde kurmaca olması çalışma esnasında Uke’nin sağlığı için zorunludur. Uke’de olsanız Nage’de olsanız, eğer size gelecek teknikten haberiniz yoksa ve hareket de oturursa, bir anlık dalgınlık sakatlanmalara yol açar, ki kurmaca saldırı şekli ve karşılama biçiminin bilinmesi sakatlanmaları önler. Aikido’da bir çok hareket başlangıçta biter ama çalışmalarda bu bitirme yapılmayıp teknik devam ettirilir.
 |
| H. Ikeda |
Aikido’ya başlayan 10 kişiden sadece biri devam eder (bir istatistik yapmadım sadece gözlemdir). Bu Aikido’nun diğer sanatlara göre meyvesini biraz geç vermesinden, kavgayı seven, hemen sokakta bir şeyler elde etmek isteyen kişilerden kaynaklanır. Geç meyve vermesi Aikido’da belli seviyelere gelen kişilerdeki kaliteyi arttırır, zebat Aikido’nun en güzel meyvesidir. Bir kişinin kanına Aikido’nun karışması, onmaz bir hastalık gibidir. Artık onsuz yapamazsın, yolda yürüyüşün değişir, daha mütevazi olursun, sinirliliğin azalır, heyecanına hakim olursun…
Aikido’da Atemi (6. Vuruş (yumruk, avuç içi, elin yanı, diz, tekme) hareketi yapmak için Uke’ye vurmak) çok önemlidir. Ama Atemi’ler olacak, teknikler Nage’nin tutmasına imkan vermeden yapılacaktır. Bunun sindire sindire öğrenilmesi gerektiğinden zaman içinde oluşacaktır.
H. Ikeda Aikido’da bir şey yapamayanlar için “Aikido, işe yarar. Sizin Aikido’nuz yaramayabilir. Bu ikisini birbirine karıştırmayın..” demiştir. Gerçekten doğrudur 85 kiloluk birini 45 kiloluk bir bayan yere çarpabilir. (85 kiloluk şahıs benim).
Aikido hakkında özelliklerini ve diğer savaş ve döğüş sanatlarından söylediğimiz ve söylemediğimiz farklarını maddeler halinde yazarsak :
- Gerçekten Savaş Sanatıdır. (birden fazla kişiye karşı olduğunuz her zaman hatırlatılır)
- Çıplak el, tekme, (Tanto) Bıçak, (Jo) sopa ve (Boken/Ken) kılıca karşı çıplak el teknikleri üzerinde durulmakla birlikte el tekniklerinin temeli Ken ve Jo olduğundan bunlar öğrenilip el tekniklerinin çıkış nedenleri de bilinir.
- Bıçağa karşı teknik uygulanabilecek benzersiz bir sanattır.
- Aikido müsabakası olmaz.