🔩 Özel Çeliklerde Nikel ve Krom’un Rolü
Günümüz ağır sanayisinde kullanılan yüksek nitelikli çelikler, aşınmaya ve mekanik etkilere karşı dirençlidir. Bu üstün özellikleri sağlayan başlıca metaller nikel ve kromdur. Bu iki metal yalnızca çelik üretiminde değil, kimya, elektrik, makine ve yardımcı endüstrilerde de yaygın olarak kullanılır.
🧪 Nikel
1751’de İsveçli kimyacı A.F. Cronstedt tarafından keşfedildi. 1885’te dünya üretimi 500 ton iken bugün 200.000 tonu aşmıştır. M.Ö. 3000’de Çinliler nikel filizlerinden silah, şamdan, kutu gibi eşyalar üretmiştir. Bu filizlerin meteorlardan geldiği sanılmaktadır. Yer kabuğunun derin katmanlarında bol miktarda bulunur. Üst katmanlarda Garnierit, Pyrrotin gibi bileşikler halinde çıkarılır. En zengin yataklar: Sudbury (Kanada), Yeni Kaledonya (ABD).
Nikelin Özellikleri
| Özellik | Değer |
| Simge | Ni |
| Atom numarası | 28 |
| Atom ağırlığı | 58.69 |
| Renk | Gümüş beyazı |
| Dövülebilirlik | Olağanüstü |
| Özgül ağırlık | 8.8 |
| Ergime noktası | 1455°C |
Kullanım Alanları
- Laboratuvar cihazları
- Süt endüstrisi makineleri
- Nikel kaplama (paslanma önleyici)
- Kimyasal tepkimelerde toz nikel
Nikel Alaşımları
- Monel (%67 nikel, %28 bakır): Mutfak eşyası
- İnvar (%26 nikel): Ölçü aletleri, saat, meteoroloji
- Platinit (%46 nikel): Elektrik ampulü bağlantıları
- Paslanmaz çelik (%2.8 nikel, %15.22 krom): Kimya endüstrisi
- Nikel-Krom alaşımları: Otomobil, lokomotif, top parçaları
⚙️ Krom
1798’de Fransız kimyacı Vauquelin tarafından keşfedildi. 1894’te Moissan tarafından saf halde elde edildi. Genellikle “kromit” minerali içinde bulunur. En zengin yataklar: Türkiye, Filipinler, Güney Afrika.
Krom Kullanım Alanları
- %50: Metalürji
- %35: Güç ergiyen malzeme üretimi
- %15: Kimya endüstrisi
Krom, nikel gibi çelik üretiminde kullanılır. Krom katkılı çelikler yüksek sertlik sağlar. Eşyaların yüzeyleri kromla kaplanarak hava ve asit etkilerinden korunur.
Kromun Özellikleri
| Özellik | Değer |
| Simge | Cr |
| Atom numarası | 24 |
| Atom ağırlığı | 52.01 |
| Renk | Gümüş beyazı, mavimsi |
| Özgül ağırlık | 7.1 |
| Ergime noktası | 1830°C |
Nikel ve krom, modern endüstrinin vazgeçilmez metalleridir. Yüksek dayanıklılık, paslanmazlık ve kimyasal direnç gibi özellikleri sayesinde sanayide geniş kullanım alanı bulurlar. Özellikle alaşım teknolojilerinde bu iki metalin katkısı büyük önem taşır.
