Okul çağının en unutulmaz anılarından biri, İstiklâl Marşı’nın hep bir ağızdan söylendiği tören saatleridir. Türk egemenliğinin sembolü olan bu marşı yazan, en büyük Türk şairlerinden biri olan Mehmet Akif Ersoy’dur.
İstiklâl Marşı’nın Kabulü
Büyük şair, İstiklâl Marşı’nı yazdığı sırada milletvekili idi.
- 1921 yılında, Maarif Vekâleti, yeni kurulmakta olan Türkiye’ye bir İstiklâl Marşı yazılması için bütün yurt ölçüsünde bir yarışma açtı.
- Bu yarışmaya 724 şair katıldı.
- Gelen marş güfteleri incelendikten sonra Mehmet Akif’inki, Büyük Millet Meclisi’nin 14 Mart 1921 oturumunda okundu ve dakikalarca alkışlandı.
- Marşın güftesi, Meclis’in 25 Mart toplantısında «İstiklâl Marşı» adıyla kabul edildi.
Hayatı
- Doğumu: Mehmet Akif, 1873 yılında İstanbul’da doğdu.
- Eğitimi: Babası Fatih Medresesi’nde müderris (profesör) idi ve oğlunun eğitimine büyük ilgi gösterdi; Arapça ve Farsça’yı öğretti. Öğrenimini İstanbul İdadisi ve Fatih Rüştiyesi’nde tamamladıktan sonra Halkalı’daki Sivil Yüksek Baytar Mektebi’ne girerek veteriner oldu. Burada Fransızca’yı da öğrendi.
- Meslek ve Edebiyat: 1894 yılında Baytar Mektebi’ni bitirdi ve bir süre Anadolu’da çeşitli görevlerde bulundu. 1908 Meşrutiyeti’nden sonra doğrudan doğruya şiir ve yazı hayatına atıldı. Şiirlerinin kolay anlaşılır ve güzel oluşu, onu kısa zamanda bütün memlekete tanıttı.
- Kurtuluş Savaşı ve Siyaset: Kurtuluş Savaşı’nın başlaması üzerine Anadolu’ya geçti ve Birinci Büyük Millet Meclisi’nde Burdur Milletvekili oldu. Halkın sevdiği bu büyük şair, ateşli yazı ve şiirleriyle İstiklâl Savaşı’nı destekledi.
- Mısır Yılları: 1925’te Kahire’ye gitti. Oradaki üniversitede Türk Edebiyatı dersleri okuttu.
- Ölümü: Büyük şair 1936’da İstanbul’a döndü. Hastalanmıştı ve 27 Aralık 1936’da hayata gözlerini yumdu.
Eserleri ve Özellikleri
Türk edebiyatına çığır açan yenilikler getiren Mehmet Akif’in başlıca eseri «Safahat» tır.
- Dil ve Üslup: Eserlerinin çoğunluğunda ileri bir görüşle öz Türkçe kelimeler kullanmıştır. Böylece hem çok geniş halk topluluğunca anlaşılmış, hem de konuşulan Türkçenin edebiyat diline girmesine yol açmıştır.
- Vezin: Yaşadığı çağlarda Türk şiirine aruz vezni hâkimdi. Şiirlerini daima aruz vezniyle yazmış olmasına rağmen, Türkçe’ye büyük önem vermiş ve dilimizin aruz veznine uyduğunu göstermiştir.
- Konular: En değerli vatan şairlerimizin arasında sayılabilir. Şiirlerinde vatan aşkını, memleket ve toplum konularını işlemiştir. Çanakkale ve Kurtuluş Savaşları sırasında yazdığı kahramanlık şiirleri milyonlara kuvvet veren birer kaynak olmuştur.
- Din Anlayışı: Son yüzyıl şairlerimiz arasında Müslümanlığı yakından bilen, inceleyen ve anlatan şairlerin başında gelir. Son derece ileri bir din anlayışı vardı; boş inanışların zamanla gerçek Müslümanlığın yerini aldığını biliyor ve bunu anlatmaya çalışıyordu.