Büyük İskender kimdir? Hırçın atı Büsefal’i nasıl eğitti? Yirmi yaşında Makedonya kralı oluşu, Teb İsyanı’nı bastırması ve İran seferi ile kurduğu devasa imparatorluk. İskender’in karakteri ve filozof Diyojen ile unutulmaz karşılaşması hakkında detaylı bilgi.
👑 Büyük İskender ve Büsefal’ın Efsanesi
Makedonya Kralı Filip II’nin sarayına getirilen vahşi atı (Büsefal’i) terbiye etmeyi başaran, babasının kehanetini gerçekleştirerek dev bir imparatorluk kuran genç prens **İSKENDER**’di. Başardığı büyük işler yüzünden tarihçiler ona **”BÜYÜK İSKENDER”** adını taktılar.
🐎 Hırçın At Büsefal’in Terbiyesi
Kral Filip II’nin tüm seyislerinin binemediği hırçın atı İskender, basit bir gözlemle terbiye etti: Atın kendi gölgesinden ürktüğünü fark etti. Atın başını güneşe doğru çevirerek gölgesini görmesini engelledi, okşayıp sakinleştirdi ve ani bir sıçrayışla sırtına atıldı.
Kral Filip II, bu olay sonrası oğluna hayranlığını gizleyemeyerek, **”Oğlum! Kendine lâyık olabilecek bir kırallık ara! Çünkü bir gün Makedonya sana çok küçük görünecektir!”** demişti.
⚔️ Büyük İskender’in İlk Krallık Günleri (M.Ö. 336)
Büyük İskender, babası Filip II’nin soylular tarafından öldürülmesinin ardından **yirmi yaşında Makedonya Kralı** oldu (M.Ö. 336). İlk saltanat günleri zorluklar içinde geçti.
Teb İsyanı ve Otorite Kurulumu
- Kral Filip II’nin öldüğünü duyan Yunanlılar, genç İskender’in otoritesini sorgulayarak ayaklandı. **Teb** şehri isyanın öncülüğünü yaptı.
- İskender, hızla bir ordu kurarak Teb’i aldı. Tehlikenin büyüklüğünü gören diğer Yunan şehirleri sulh elçileri yolladı.
- İskender, babasının anlaşmalarını yenileyerek cömert göründü ve Korint’te **Yunanlıların en büyük şefi** ilan edildi.
- Kısa süre sonra Teb tekrar baş kaldırdı. İskender şehri ele geçirdi, 6.000 Teb’li kılıçtan geçirildi, 30.000’i esir pazarlarında satıldı ve **şehrin bütünüyle yıkılmasını** emretti (M.Ö. 335).
🗺️ İmparatorluğun Kuruluşu ve Sonu
İskender, babasının yarım kalan İran seferi hazırlıklarına başladı ve M.Ö. 334 yılında **30.000 yaya ve 5.000 atlıdan** kurulu ordusuyla Anadolu’ya doğru yürüyüşe geçti. Bu, askerlik tarihinin en büyük teşebbüslerinden biridir.
Büyük Fetihler
- Anadolu: Granikos (Kocabaş) ve İssos mevkilerinde Pers Ordusu’nu yenilgiye uğrattı (M.Ö. 334-333).
- Fenike ve Mısır: Kapılarını açmak istemeyen **Tir (Sur)** şehrini yıktı. Nil Nehri kıyısında **İskenderiye** şehrini kurdu.
- İran ve Hindistan: Pers Ordusunu Dicle Nehri dolaylarında bir kez daha bozguna uğrattı (M.Ö. 331). İran’ı geçerek İndus Nehri’nin denize döküldüğü yere kadar ilerledi.
İmparatorluğun Merkezi ve Ölüm
Dokuz yıl süren seferler sonunda, İskender Balkanlar’dan İndus Nehri’ne kadar yayılan çok büyük bir imparatorluk kurdu. Kurduğu on şehrin hepsine İskenderiye ismini verdi.
- Başkent: İmparatorluğunun başkentini **Babil**’e nakletti.
- Ölüm: Arabistan seferi hazırlıklarına başladığı sırada **malaryaya** yakalandı ve Babil’de **33 yaşında** iken öldü (M.Ö. 323).
👤 Büyük İskender’in Karakteri
Cömert ve zeki bir insan olmasına rağmen, İskender çok çabuk öfkelenen, sert bir insandı. Öfkelendiği zamanlar hareketlerini kontrol edemezdi:
- Öfke Hataları: Bir şölende, en sevdiği dostu **Clitus**’a ani bir öfke sonunda mızrağını saplamış, onu öldürmüştü. Öfkesi geçtikten sonra üç gün boyunca büyük ıstırap ve vicdan azabı çekmişti.
Diyojen ile Karşılaşma
Büyük İskender, Korint’te dünya zenginliklerini hor gören, yarı çıplak bir fıçının içinde yaşayan Yunan filozofu **Diyojen**’i ziyaret etti:
- İskender, Diyojen’den her arzusunun yerine getirileceğini söylemesini istedi.
- Filozofun cevabı: **”Gölge etme, başka ihsan (bağış) istemem!”** oldu.
- Büyük İskender, şaşırmasına rağmen tarihe geçen cevabı verdi: **”İskender olmasaydım, Diyojen olmayı tercih ederdim!”**