Asma 🍇 nerede yetişir, nasıl büyür? Üzüm veren bu tırmanıcı bitki, tarih boyunca şarap üretiminden sofralık tüketime kadar pek çok alanda ekonomik ve kültürel değer taşımıştır.
ASMA (Vitis)
Asma (Vitis), üzüm meyvesini veren, tırmanıcı özellikteki odunsu bitkileri kapsayan bir cinstir. Asma, tarih boyunca medeniyetler için önemli bir tarım ürünü olmuş; meyvesi, suyu (şarap) ve kuru hali (kuru üzüm) ile ekonomik ve kültürel değere sahip olmuştur.
Asmanın Özellikleri
- Büyüme Şekli: Asmalar, destekleyici yapılara (çitler, ağaçlar, telli sistemler) sarılarak hızla yukarı tırmanır. Bunu, gövdelerinden çıkan ve etraflarındaki nesnelere dolanan sülükler (tendrils) yardımıyla yaparlar.
- Yapraklar: Genellikle loblu ve büyük yapraklara sahiptirler. Sonbaharda kırmızı, sarı ve kahverengi tonlarına dönüşerek görsel bir güzellik sunarlar.
- Üzüm: Asmanın meyvesi olan üzüm, salkımlar halinde büyür. Rengi, tadı ve çekirdek yapısı türüne göre büyük ölçüde değişir.
Yetiştiricilik (Bağcılık)
Asma yetiştiriciliği, iklim, toprak ve bakım konusunda özel dikkat gerektirir:
- İklim: Asma, genellikle ılıman iklimleri sever. Don riski olmayan, bol güneşli ve sıcak yazlar gereklidir.
- Toprak: İyi drene edilmiş, hatta nispeten fakir ve taşlı toprakları tercih edebilir.
- Budama: Yüksek kaliteli üzüm verimi ve sağlıklı büyüme için her yıl kış sonu veya erken ilkbaharda şiddetli budama yapılması gerekir.
Kullanım Alanları
- Şarap Üretimi: Üzümün büyük bir kısmı, özellikle Avrupa ve Amerika’da, fermente edilerek şarap yapımında kullanılır. Farklı üzüm çeşitleri, farklı şarap türlerinin (kırmızı, beyaz, roze) karakterini belirler.
- Sofralık Tüketim: Taze olarak tüketilen üzümlerdir.
- Kuru Üzüm: Üzümün kurutulmasıyla elde edilir ve yüksek şeker içeriği nedeniyle enerji veren bir besindir.