Şeker pancarından ilk kim şeker elde etmiştir?
Şeker Pancarı’nın hikâyesi bundan iki yüzyıl öncesine kadar gitmektedir. Bu mütevazı bitkinin özsuyunu çıkararak şeker elde etme yolunu ilk defa Andreas Marggraf adında bir Alman kimyacısı bulmuştur. Şeker pancarı o çağa kadar yalnız fakir halkın yapraklarından sebze olarak yararlandığı ve hayvanlara yem olarak verilen bir bitkiydi.
Bitkinin yumru sapı içindeki özsıvıdan şeker elde edilebileceği anlaşılır anlaşılmaz bir yandan Alman’lar öbür yandan da Fransız’lar hummalı bir çalışmaya giriştiler. Elde edilen şekerin niteliğini yükseltmek ve yapım masrafını düşürmek için ekonomik metodlar bulmak araştırmaların bellibaşlı amacıydı. Bu, o yılların teknik araçlarıyla gerçekten imkânsız bir iş gibi görünüyordu. Üstelik tropikal ülkelerde yetiştirilen şeker kamışı bitkisi insanların ihtiyacı olan şekerin önemli bir bölümünü sağlıyordu. Ancak tropikal ülkelerde sömürgesi olmayan Avrupa devletleri şeker kamışı bulmakta çok güçlük çekiyorlardı.
Bu sömürgelerin çoğu da İngiltere’nin elinde bulunuyordu. 1806 yıllarında İngiltere’nin, Fransa ile onun öteki Avrupa’lı müttefiklerine karşı cephe aldığı görülür. Bu durum Avrupa’nın bütünüyle şekerden yoksun kalma tehlikesini doğurdu. Ama her zaman ve her yerde olduğu gibi insanlar ihtiyacın verdiği zorunlulukla daima yeni imkânlar araştırmaya başlarlar. Şeker yapım işinde de böyle oldu. Delessert adında bir Fransız kimyacısı şeker pancarından ekonomik yollarla şeker elde etme metodunu buldu. Avrupa’nın kritik bir savaş döneminde türlü beslenme imkânsızlıklarını yenen bu başarı, şeker pancarının zaferi oldu. Böylece şeker kamışı üstünlüğünü kaybetti.
Şeker pancarı Türkiye’de ne zaman yetiştirilmeye başlanmıştır?
Şeker pancarının yurdumuza girmesi çok yenidir. 1900’lü yılların başında ilk yetiştirme denemelerine girişilmiş, 1926’da ise Uşak ve Alpullu’da ilk şeker fabrikaları kurulmuştur.
Şeker pancarı nasıl ve nerelerde yetiştirilir?
Pancar iki yılda bir ekilen bir bitkidir. Topraktan fazla miktarda besin kaldıran bir bitki olduğundan ve toprağı kısa bir süre sonra zayıf düşüreceğinden her yıl ekilmez. Böylece toprak bir yıl dinlendirilmiş olur. Şeker pancarı kuvvetli, bol gübreli toprakta gelişir. Tarım bitkileri içinde en çok bakıma ihtiyacı olanlardandır. Sökümü tavlı havalarda yapılır. Pancar taban araziden çok kıraç yerlerde çabuk gelişir.