👂 Kulağın Bölümleri
Kulak üç ana bölümden oluşur:
- Dış Kulak: Kulak kepçesi ve dış kulak yolu. Ses dalgalarını toplayarak kulak zarına iletir.
- Orta Kulak: Kulak zarı (timpan) ve üç kemikçik: çekiç, örs, üzengi. Titreşimleri iç kulağa iletir. Eustachi borusu ile gırtlağa bağlıdır.
- İç Kulak: Yarımdaire kanallar, salyangozsu cisim (koklea). İşitme siniri ile beyne bağlantı sağlar. İçerisi sıvı dolu: perilenf ve endolenf.
🌀 Salyangozsu Cisim (Koklea)
- Spiral şekilli, 3.7 cm uzunluğunda bir kanal.
- Üç boşluk içerir: üst (vestibül), orta (koklea), alt boşluk.
- Oval pencere > üst boşluk; yuvarlak pencere > alt boşluk.
- Titreşimler sıvılar aracılığıyla iletilir.
🧠 Corti Organı
- Koklea’nın orta boşluğunda yer alır.
- 1851’de İtalyan bilgini Corti tarafından keşfedildi.
- Alıcı hücreler ve destek hücrelerinden oluşur.
- Titrek tüycükler, sıvı titreşimlerini sinir hücrelerine iletir.
- Koklea siniri > işitme siniri > beyin.
🔊 İşitme Süreci
- Ses dalgaları kulak kepçesiyle toplanır.
- Dış kulak yolundan kulak zarına ulaşır.
- Zar titreşir > çekiç, örs, üzengi kemiklerine iletilir.
- Oval pencereden iç kulağa geçer > perilenf sıvısı titreşir.
- Titreşimler endolenf sıvısına aktarılır.
- Corti organındaki tüycükler uyarılır.
- Koklea siniri aracılığıyla beyne iletilir.
- Beyin sesleri ayırır ve değerlendirir (söz, müzik, gürültü).
🧠 Beyinde Ses Değerlendirme
- Beynin temporal lobundaki işitme merkezi uyarıları alır.
- Sesin türüne göre farklı merkezlere yönlendirilir.
- “Sude psychique” adı verilen merkez sesleri anlamlandırır.
📏 Titreşim ve Algılama
- İnsan kulağı saniyede 16–25.000 titreşimi algılayabilir.
- Farklı frekanslar koklea’nın farklı bölgelerini uyarır:
- Kalın sesler > tepeye yakın uzun sinir lifleri
- Orta sesler > orta bölge
- İnce sesler > taban çevresi
İşitme, dış kulaktan başlayıp iç kulaktaki karmaşık yapılar aracılığıyla beyne ulaşan hassas bir süreçtir. Corti organı ve koklea siniri bu sürecin temel taşıdır. Beyin, gelen titreşimleri değerlendirerek sesleri anlamlı hâle getirir.