YERYÜZÜNÜN BÜYÜK MADEN HAVZALARI

Yeryüzündeki mineraller düzensiz bir şekilde dağılmıştır. Çok zengin bölgelerin yanı sıra madenden tamamen yoksun uçsuz bucaksız araziler de vardır. Bu durumun iki temel nedeni vardır:

Jeolojik yapı: Belirli bir madenin bulunup bulunmaması, o bölgedeki kayaların jeolojik kökenine, bileşimine ve yapısına bağlıdır. Yakıt olarak yararlanılabilecek fosiller ve petroller, sedimanter (tortul) kayalarda bulunur. Bu tür fosillerin dağılımı, en eski sedimanter kayaların bulunduğu bölgelerde yoğunlaşır. Özellikle kuzey yarımkürede bulunurlar ve dünya karbon fosil ihtiyacının %90’ını karşılarlar. Bu rezervler altı ülkeyi ayrıcalıklı kılmıştır: Amerika Birleşik Devletleri, Sovyetler Birliği, İngiltere, Batı Almanya, Polonya ve Fransa.
İnsanın keşif gücü: Günümüzdeki bilimsel gelişmelere rağmen insanlık hâlâ yeryüzünün madensel olanakları hakkında yeterli bilgiye sahip değildir. Madenlerin büyük kısmı bilinen ve keşfedilmiş topraklardan elde edilmekte, bu da dünya yüzeyinin yalnızca %13’üne tekabül etmektedir. Geriye kalan %87’lik alan ise henüz keşfedilmemiş büyük zenginlikler barındırıyor olabilir.

Önemli Maden Havzaları

Amerika Birleşik Devletleri

Dünyanın en büyük madensel zenginliğine sahiptir.
Kömür, petrol, metan, bakır, sülfür, potas gibi kaynaklarla öne çıkar.
Appalaş Dağları’ndaki kömür havzalarıyla yıllık 320 milyon ton üretim yapılır.
Petrol sahaları Kansas, Oklahoma ve Texas’tan Meksika Körfezi’ne kadar uzanır.
Superior Gölü’nün batısındaki Mesabi bölgesinden demir çıkarılır.

Sibirya

Tomsk’un güneyindeki Kuznetsk bölgesinde yıllık 55 milyon ton kömür üretilir.
Baykal Gölü doğusundaki Transiberya hattı üzerindeki havza, yıllık 50 milyon tonluk üretimiyle dikkat çeker.
Güney Rusya’daki Bakü, dünyanın ikinci büyük petrol havzasıdır.
Güney Urallar ve Volga çevresindeki alanlarda binlerce petrol kulesi bulunur.

Venezuela

Karayip Denizi kıyısındaki petrol sahası, dünyanın en büyüklerinden biridir.
Yıllık üretim yaklaşık 100 milyon ton.
Aruba, Curaçao ve Trinidad rafinerilerinde işlenir.

Kongo

Uranyum, radyum, kobalt, elmas ve bakır gibi stratejik madenler burada yoğunlaşmıştır.
Kasai bölgesindeki elmas madenleri, dünya üretiminin %60’ını sağlar.

Güney Afrika

Johannesburg civarındaki Witwatersrand bölgesi, dünyanın en büyük altın havzasıdır.
Yılda yaklaşık 550 ton altın üretilir.
Transvaal bölgesinde on büyük altın madeni ocağı vardır.

Şili

Chuquicamata ve Potrelillos bölgeleri, dünyanın en büyük bakır işletmelerine sahiptir.
Yıllık 500.000 ton üretimle dünya üretiminin altıda birini karşılar.

Jamaika

1952’de keşfedilen büyük boksit yatakları sayesinde alüminyum üretiminde öne çıkar.
Yılda yaklaşık 6 milyon ton boksit üretimiyle dünya ihtiyacının üçte birini karşılar.

Malezya

Yıllık 39.000 ton kalay üretimiyle dünya üretiminin %40’ını sağlar.