Suudi Arabistan'ın 🇸🇦 En Büyük 100 Şirketi

Suudi Arabistan, dünyanın en büyük ham petrol rezervlerine ve üretim kapasitesine sahip olmasıyla, küresel enerji piyasalarında stratejik ve benzersiz bir konuma sahiptir. Suudi Arabistan’ın en büyük 100 şirketi listesi, ülkenin ekonomik gücünün temelini oluşturan enerji devlerinin, devlet destekli finans kuruluşlarının ve petrokimya şirketlerinin mutlak hakimiyetini gözler önüne serer. Bu kuruluşlar, sadece Suudi ekonomisini değil, aynı zamanda küresel petrol fiyatlarını ve enerji güvenliğini de doğrudan etkiler.

Bu makalemizde, piyasa değeri bazında belirlenen en güncel verilere dayanarak, Suudi Arabistan’ın en değerli 100 şirketini inceleyecek; listenin kriterlerini, baskın sektörel dağılımını ve küresel rekabet ortamındaki rollerini detaylıca analiz edeceğiz.

Büyüklük Kriteri ve Tek Şirketin Ağırlığı

Suudi Arabistan’da şirket büyüklüğünü belirleyen temel ölçüt, Tadawul (Suudi Borsası) piyasa değeridir. Ülkenin ana endeksi olan TASI, en değerli şirketleri içerir.

Suudi ekonomisinin en ayırt edici özelliği, listedeki tüm şirketlerin toplam değerinin büyük bir kısmının, küresel bir dev olan tek bir şirkette yoğunlaşmasıdır: Saudi Aramco. Dünyanın en değerli halka açık şirketlerinden biri olan Saudi Aramco, petrol ve doğal gaz üretiminde küresel bir güçtür. Listenin bu denli tek bir kaynağa bağımlı olması, ülkenin ekonomik yapısının petro-dolarlar etrafında şekillendiğini gösterir. Son yıllarda uygulanan Vizyon 2030 planı, bu bağımlılığı azaltmayı ve finans, turizm ve teknoloji gibi sektörleri güçlendirmeyi hedeflemektedir.

Sektörel Dağılım ve Hidrokarbon Hâkimiyeti

Suudi Arabistan’ın en büyük 100 şirketi listesi incelendiğinde, listenin tartışmasız bir şekilde enerji ve finansal hizmetlere odaklandığı görülür:

• Enerji ve Petrokimya: Listenin zirvesi, Saudi Aramco ve onun alt kuruluşları ile petrokimya devi SABIC tarafından domine edilir. Bu şirketler, ülkenin ihracat gelirlerinin ve devlet bütçesinin ana kaynağıdır. Enerji ve petrokimya, yüksek ciroları ve büyük ölçekli operasyonları sayesinde listenin en değerli kısmını oluşturur.
• Finans ve Bankacılık: Al Rajhi Bank, Saudi National Bank (SNB) ve Riyad Bank gibi büyük bankalar, ülkenin finansal istikrarını sağlar ve Vizyon 2030 kapsamındaki devasa altyapı projelerinin finansmanında kilit rol oynar.
• Telekomünikasyon ve Teknoloji: stc (Saudi Telecom Company) ve diğer iletişim devleri, ülkenin dijital dönüşümünü desteklemektedir. Ancak bu şirketler, piyasa değeri açısından enerji ve finans devlerinin gerisinde kalmaktadır.

Bu dağılım, Suudi Arabistan sermayesinin, doğal kaynakların çıkarılması ve bunların küresel finansal sistemde değerlendirilmesi üzerine kurulduğunu göstermektedir.

Listenin Zirvesindeki Kilit Oyuncular (İlk 20)

Aşağıdaki tablo, Suudi Arabistan’ın piyasa değeri açısından en büyük ve en etkili ilk 20 şirketinden seçilmiş kilit oyuncuları sunmaktadır.

Not: Suudi Arabistan şirketlerinin sıralamaları, küresel petrol fiyatları ve hükümetin ekonomik reform kararlarına karşı oldukça hassastır.

Sonuç ve Gelecek Beklentisi

Suudi Arabistan’ın en büyük 100 şirketi, ekonominin petrol ve petrokimya sektöründeki küresel üstünlüğünü açıkça göstermektedir. Bu devler, ülkenin finansal kaynaklarını güvence altına alırken, güçlü bankacılık sistemi de bu kaynakların etkin bir şekilde yönetilmesini sağlar.

Gelecekte, Suudi devlerinin önündeki temel zorluk, Vizyon 2030 hedefleri doğrultusunda ekonominin çeşitlendirilmesini hızlandırmaktır. Turizm, eğlence, yenilenebilir enerji ve teknoloji alanındaki yatırımlar, listedeki finans ve emlak şirketlerinin büyümeye devam etmesini sağlayacaktır. Saudi Aramco’nun gücü korunsa da, gelecekteki büyüme, petrole bağımlı olmayan sektörlerdeki şirketlerin performansına bağlı olacaktır.