Anadolu’da tarih çağında ilk siyasal birliği kuran Hititler, Rize topraklarına kadar uzanamadılar. Urartular Rize sınırına kadar yaklaştılar. Elimizdeki bilgiler, Rize iline ilk yerleşenlerin İ.Ö. 7. yüzyılda Kafkasya’dan gelen Kimmerler olduğunu göstermektedir. Kimmerler’den sonra Karadeniz’in kuzeyindeki topraklardan İskitler geldi. İ.Ö. yılında Pers İmparatoru Darius buraları kendi topraklarına kattı. Bu sırada İyonyalılar, bu kıyılardaki bazı iskelelerde Grek sömürgeleri kurarak bölgeye Grek kültürünü yaymaya başladılar. Makedonyalı Büyük İskender’in ve ondan sonra gelenlerin egemenlikleri buralara kadar uzanamadı. İ.Ö. 1. yüzyılda Romalılar bölgeye geldikleri zaman, güney Karadeniz kıyılarına egemen bir devlet kurmuş olan Pontus ile karşılaştılar. Roma İmparatorluğu’nun kuzeydoğu sınırları İ.Ö. yılında Kafkas Dağları’nı aşmış, Karadeniz’i tamamen içine almıştı. İ.S. 3. yüzyılda İran’da Partlar’ın yerine geçen Sasani Hanedanı ve bunlara bağlı olan Ermeni, Gürcü kralları Roma egemenliğini buralarda kurmak için bütün güçleriyle çalıştılar. yılından sonra Roma’nın yerine geçen Bizans döneminde de böyle oldu. Müslüman Araplar’ın 7. yüzyılda başlayan akınları buralara ulaşamadı. Abbasilere bağlı küçük Türk devletleri de bölgeyi alamadılar. yılında kazanılan Malazgirt Zaferi’nden sonra Oğuz Türkleri bütün Anadolu gibi burasını da egemenlikleri altına aldılar ve ’de kurulan Anadolu Selçuklu Devleti’ne kattılar. Rize çevresi, Selçuklular’a bağlı Saltukoğulları tarafından yönetildi. Birinci Haçlı Seferi’nden yararlanan Bizanslılar, bütün Karadeniz kıyıları gibi burasını da Türkler’den geri aldılar. Dördüncü Haçlı Seferi’nden sonra Giresun ile Batum arasındaki kıyılarda Trabzon Rum İmparatorluğu kuruldu. yılında kurulan bu devlet gittikçe küçülerek yılına kadar sürdü. Zaman zaman çevredeki kuvvetli devletlere baş eğip vergi verdi. yılından sonra da İran Moğolları olan İlhanlılar’a bağlandı. Daha sonra Timurlular, Karakoyunlular ve Akkoyunlular gibi Türk imparatorluk hanedanları, Trabzon Devleti’ni kendilerine bağladılar. Trabzon ve Rize şehirlerinde oluşan bu devleti Fatih Sultan Mehmet yılında Osmanlı İmparatorluğu’na kattı. Bu tarihlerde Rize, Trabzon Eyaleti’nin Batum Sancağı’na bağlandı. 17. yüzyılda Rize, Çıldır Beylerbeyiliği’ne bağlı ilçelerden biriydi. Tanzimat’tan sonra Rize, Trabzon Eyaleti’nin sancağından birine merkez oldu. Lazistan adını taşıyan bu sancağın kazası vardı. Rize Cumhuriyet döneminde, en parlak dönemini yaşamaya başladı.
RİZE TARİHİ
KATEGORİ: Tarih
ETİKETLER: 1987
