🌧️ MUSON RÜZGÂRLARI
📍 Hindistan’ın ortalarına rastlayan Allahabad şehrinin meteoroloji istasyonundayız. Telgraf odasındaki görevliler cihazın başında mesaj alan arkadaşlarının etrafını çevirmiş merakla bekleşiyorlardı. Sonunda içlerinden birisi dayanamayıp mesajda ne yazdığını sordu. Telgraf operatörü:
“— Bir saniye… Şimdi bitiyor…” dedi ve biraz sonra da kâğıdı uzatarak şunları söyledi:
“— Buyurun… İki yüz beş.”
Odadakiler garip bir sevinçle “Yaşasın!” diye bağırmaya başladılar.
“— Biz kazandık.”
Bu kısacık konuşmanın anlamı: Hindistan’da Muson rüzgârlarının esmeye başladığı mevsimde istasyonun telgrafçısı ülkenin dört bir yanından gelen mesajları alır. Bu mesajlar şehirlere Muson rüzgârlarının ne kadar yağış getirdiğini santimi santimine bildirir. Böylece şehirler arasında geleneksel “Yağmur Yarışması”nın sonuçları öğrenilir.
Telgrafçının aldığı son mesaja göre bu kez yarışmayı Allahabad kazanmıştı. Gerçekten de dışarıda yağmur bu zaferi kutlarcasına bütün şiddetiyle yağıyordu.
💧 Muson rüzgârlarının Asya’ya getirdiği en büyük bereket bu yağmurlardır.
🌬️ RÜZGÂRLARIN BÜYÜK ÖNEMİ
Yeryüzünün herhangi bir bölgesinde sıcaklık yükselip nem artınca hava basıncı azalır. Hava hafifleşir (alçak basınç) ve yükselmeye başlar. Böylece bıraktığı yerde bir “boşluk” oluşur. Daha ağır (yüksek basınç) hava kütlesi bu boşluğu doldurmak üzere hareket eder.
💨 Bu yer değiştirme “rüzgâr”ı meydana getirir.
📌 Rüzgâr daima yüksek basınçtan alçak basınca, yani soğuk ve kuru bölgelerden sıcak ve nemli bölgelere doğru eser.
📊 MUSON RÜZGÂRLARIYLA İLGİLİ BAZI SAYILAR
| Özellik | Değer |
|---|---|
| 🏔️ En üst yükseklik | 4000 m |
| 💨 Rüzgâr hızı | 60–200 km/saat |
| 🌧️ Ortalama yağış (Bombay) | 2,13 m |
| 🌦️ En çok yağışlı ay | Temmuz (732 mm) |
| ☀️ En az yağışlı aylar | Şubat, Mart, Nisan (0 mm) |
❄️ KARALAR SOĞUK, DENİZLER SICAK (Kış Musonu)
Kışın Asya kıtası üzerindeki hava kütleleri soğur. Hint ve Büyük Okyanus’un ekvatoryal bölgeleri ise daha sıcaktır.
→ Asya üzerinde yüksek basınç, okyanuslarda alçak basınç oluşur.
→ Hava kütleleri Asya’dan denizlere doğru akar.
→ Hint Okyanusu kuru ve soğuk rüzgârlarla dolar.
🧭 Kışın rüzgârlar karalardan denizlere doğru eser.
🌵 KURAKLIK
Hindistan’dan Pakistan, Birmanya, Tayland, Tibet ve Orta Asya’ya kadar kuraklık hüküm sürer.
☀️ Gökyüzü berrak, bulutsuz ve güneşlidir.
🌫️ Günlerce, haftalarca, hatta aylarca yağmur yağmaz.
🌾 Tarlalar çatlar, toz bulutları ortalığı kavurur.
🔥 KARALAR SICAK, DENİZLER SOĞUK (Yaz Musonu)
Mayıs ayı yaklaşırken gökyüzünde ilk yağmur bulutları görülür.
→ Karalar denizlerden daha hızlı ısınır → alçak basınç oluşur
→ Denizlerden gelen serin ve nemli rüzgârlar bu boşluğu doldurur
🌧️ Hindistan Yarımadası yağmura kavuşur.
⚡ Bu yağmurlar medeni değil, vahşi ve şiddetlidir.
🌊 Ovaları sellere boğar, kırk güne yakın sürer.
🌱 Ne kadar yağmur yağarsa ürünler o kadar bol olur.
🕊️ “Muson rüzgârları, Tanrı’nın Hindistan’a ve Güneydoğu Asya’ya bir hediyesidir.”
🧭 Yazın rüzgârlar denizlerden karalara doğru eser.
🔄 DÖNELGEN RÜZGÂRLAR
Muson kelimesi Arapça “mausim” (mevsim) kökünden gelir.
→ Mayıs ve Ekim aylarında yön değiştirir
→ Bazen “tayfun” denilen tropikal fırtınaları da getirir
🌪️ Tayfunlar Güney Asya sahillerini döver
🌍 BAŞKA MUSON RÜZGÂRLARI
Muson rüzgârları sadece Asya’da değil, tüm kıtalarda görülür.
→ Karalarla denizler arasındaki yıllık ısı farkından doğar
→ Ancak Asya’daki kadar güçlü değildir
→ Asya’nın büyük yüzölçümü, çölleri ve buzulları nedeniyle Musonlar burada daha kuvvetlidir
📍 Muson görülen diğer bölgeler:
- Gine Körfezi
- Venezuela
- Avustralya
- Somali kıyıları
🌧️ YERYÜZÜNÜN EN ÇOK YAĞIŞ ALAN BÖLGESİ
📍 Doğu Hindistan – Assam bölgesi – Çerrapunci dolayları
→ Yıllık ortalama yağış: 12 metre
→ “Muson rüzgârlarının kalbi” olarak bilinir
🌳 Bitki örtüsü:
- Hevea (kauçuk)
- Abanoz
- Tik ağacı
🌾 Tarım ürünleri:
- Pirinç
- Çay
- Şeker kamışı
- Pamuk
- Ve daha birçok nem seven bitki