Maximilien de Robespierre kimdir, Fransız Devrimi’nin Terör Dönemi’nde radikal Jakoben lideri olarak nasıl öne çıktı? Kendisini “Yolsuzluğa bulaşmayan” olarak gören Robespierre, Kamu Güvenliği Komitesi’ni kullanarak binlerce kişiyi giyotine nasıl gönderdi ve iktidarı Termidor Gericiliği ile nasıl sona erdi?
🇫🇷 MAXİMİLİEN DE ROBESPİERRE
Maximilien de Robespierre (1758-1794), Fransız Devrimi’nin en tanınmış ve en tartışmalı figürlerinden biridir. Radikal Jakoben kulübünün lideri olarak, Devrim sırasında “Terör Dönemi” (La Terreur) adı verilen aşamada kilit rol oynamıştır.
Erken Dönem ve Devrimdeki Rolü
- Eğitimi: Hukuk eğitimi aldı ve gençliğinde idealist, cumhuriyetçi fikirleri benimsedi.
- Siyasi Yükselişi: 1789’da Üçüncü Meclis üyesi olarak seçildi ve kısa sürede güçlü bir hatip ve radikal devrimci olarak tanındı. Jakoben Kulübü’nün önde gelen lideri oldu.
- “Erdemli İnsan” İdeali: Robespierre, cumhuriyetin sadece siyasi değil, aynı zamanda ahlaki bir yenilenme getirmesi gerektiğine inanıyordu. Kendisini “Yolsuzluğa bulaşmayan” (L’Incorruptible) olarak görüyordu ve bu ahlaki saflığı devrimci ideolojinin merkezi haline getirdi.
Terör Dönemi (1793-1794)
- Kamu Güvenliği Komitesi: 1793’te, devrim karşıtı iç ve dış tehditler karşısında ülkeyi yöneten güçlü Kamu Güvenliği Komitesi‘nin en etkili üyesi oldu.
- Radikal Önlemler: Robespierre’in etkisiyle Komite, devrime muhalif olduğu düşünülen on binlerce kişinin (eski soylular, din adamları ve hatta ılımlı devrimciler) giyotinle idam edildiği Terör Dönemi‘ni başlattı.
- Düşüşü ve İdamı: Terörün aşırı şiddeti, kendi Jakoben destekçileri arasında bile korku ve muhalefet yarattı. 1794 yılının Temmuz ayında (Termidor Gericiliği), Ulusal Konvansiyon’da tutuklandı. Yargılanmadan ertesi gün, birçok destekçisiyle birlikte giyotinle idam edildi. Onun ölümüyle Terör Dönemi sona erdi.