🩸 Lösemi (Kan Kanseri)
“Lösemi” kelimesi, Yunanca “leukos” (beyaz) ve “aima” (kan) sözcüklerinden türetilmiştir. Tıp dilinde kandaki akyuvarların (lökosit) kontrolsüz ve aşırı çoğalmasıyla oluşan ciddi bir hastalığı ifade eder.
🧬 Kanın Yapısı ve Lökositler
- Kan, plazma içinde alyuvarlar (eritrosit) ve akyuvarlar (lökosit) gibi hücrelerden oluşur
- Sağlıklı bir bireyde her mm³ kanda 6000–8000 lökosit bulunur
- Lösemide bu sayı 100.000’e, hatta 1.000.000’a kadar çıkabilir
- Lösemideki lökositler genellikle genç ve olgunlaşmamış hücrelerdir (hemositoplast, prolinfosit, lenfoplast)
⚠️ Löseminin Nedenleri
- Kan yapıcı organlar (omurilik, dalak, lenf bezleri) bilinmeyen nedenlerle aşırı ve düzensiz üretim yapar
- Hastalık, akyuvarların değil, onları üreten organların bozulmasıdır
- Vücut savunma sistemi zayıflar, enfeksiyonlara açık hale gelir
🔍 Lösemi Türleri
1. Miyeloid Kronik Lösemi
- Omurilik kaynaklı
- Genellikle 35–50 yaş arası bireylerde görülür
- Belirtiler: bitkinlik, iştahsızlık, sindirim bozukluğu, baş ağrısı, karaciğer ve dalak büyümesi, solunum güçlüğü, diş eti ve burun kanamaları
- Süre: 2–5 yıl
2. Lenfatik Kronik Lösemi
- Lenf bezleri kaynaklı
- Genellikle 30–40 yaş arası bireylerde görülür
- Belirtiler: boyun, koltuk altı, kasık bezlerinde şişlik, zayıflık, mide bulantısı, ishal, renk solukluğu
- Süre: 10–15 yıl
3. Eveğen (Had) Lösemi
- Ani ve hızlı gelişen form
- Vücut hızla yıpranır, tedaviye zaman kalmayabilir
🧪 Tedavi Yöntemleri
- Röntgentropi: X ışınlarıyla dalak ve kemik tedavisi
- İlaçlar: Benzol, arsenik gibi maddeler içeren kemoterapiler
- Kan değişimi: Anemiyi önlemek için
- Cerrahi müdahale: Dalak veya omurilik bölümü alınarak sağlıklı üretim sağlanabilir
Lösemi, erken teşhis ve modern tedavi yöntemleriyle kontrol altına alınabilir. Ancak hastalığın seyri ve tedavi başarısı kişiye göre değişir.