Kaslar vücut hareketini, duruşu ve iç organların işleyişini sağlayan dokulardır. İnsan vücudu iskelet, düz ve kalp kası gibi üç temel tipe sahiptir.
💪 KASLARIN ÇALIŞMASI
Kaslar, canlı vücutlarda hareketi, duruşu ve iç organların işleyişini sağlayan, kasılma ve gevşeme yeteneğine sahip dokulardır. İnsan vücudu üç temel kas tipine sahiptir: iskelet, düz ve kalp kası.
Kasılma Mekanizması
Kasların temel çalışma prensibi, elektrik sinyalleri (sinir uyarıları) aldıklarında boylarının kısalması (kasılma) ve sinyal kesildiğinde eski haline dönmesi (gevşeme) üzerine kuruludur.
- İskelet Kası: İskelet kaslarının temel kasılma birimi sarkomerdir. Kasılma, aktin ve miyozin adı verilen iki ana protein lifinin birbirleri üzerinde kaymasıyla (kayan iplikçikler teorisi) gerçekleşir.
- Sinir Uyarısı: Beyinden gelen sinir sinyali, kas hücresine ulaşır.
- Kalsiyum Salınımı: Bu sinyal, kas hücresinin içinde depolanan kalsiyum (Ca²⁺) iyonlarının salınmasına neden olur.
- Kasılma: Kalsiyum iyonları, aktin ve miyozin proteinlerinin birbirine bağlanmasını sağlar. Miyozin başlıkları, enerji (ATP) kullanarak aktin liflerini çekerek sarkomerin boyunu kısaltır. Milyonlarca sarkomerin aynı anda kısalması, tüm kasın kasılması demektir.
- Gevşeme: Sinir uyarısı kesildiğinde, kalsiyum geri depolanır, proteinler arasındaki bağlar kesilir ve kas pasif olarak gevşer.
Kas Tipleri ve İşlevleri
| Kas Tipi | Kontrol Şekli | İşlevi | Örnek |
| İskelet Kası | İstemli (Bilinçli) | Vücut hareketini ve duruşunu sağlar. | Pazı, bacak kasları |
| Düz Kas | İstemsiz (Bilinçsiz) | İç organların hareketini sağlar. | Mide, bağırsaklar, damar duvarları |
| Kalp Kası | İstemsiz (Özel bir sisteme sahip) | Kalbin ritmik kasılması ve kan pompalaması. | Kalp duvarı |
Enerji Kaynağı
Kas kasılması için gerekli olan enerji, temel olarak Adenozin Trifosfat (ATP) molekülünden sağlanır. ATP, kas hücrelerinde glikozun (şeker) oksijenli veya oksijensiz solunum yoluyla yakılmasıyla üretilir.