Kartallar

KARTAL, korkunç bakışı, sivri pençeleri, keskin gagası, onurlu ve egemen duruşuyla saygı ve dehşet uyandıran bir yaratıktır. Boyu (gagasının ucundan kuyruğunun sonuna kadar) bir metre olan kartal, kuşların kralı sayılır. Koyu kahverengi tüyleri, ateşli bakışları ve geniş kanatlarını açarak uçuşuyla insanların gözüne çarpar.

Kartal Türleri ve Özellikleri

Kartalların pek çok türü vardır; bazıları: Kaya Kartalı, Şah Kartal, Kanada Kartalı, Yılan Kartalı ve Büyük Akça Kartal.

Birçok hükümdar, güç ve ihtişamlarını göstermek amacıyla armalarında Şah Kartalı’nın veya Kaya Kartalı’nınresmini kullanmıştır.
Bugün Hava Kuvvetlerimizin arması olan ve «SELÇUK KARTALI» adı verilen Kaya Kartalı, «Anadolu Selçuklu Devleti»nin arması olarak tarihe geçmiştir.

Kaya Kartalı

Kaya Kartalı, Kuzey Afrika’da, Ön, Orta ve Doğu Asya ile Anadolu’da yaşar.

Boyu: 80-95 cm’dir.
Kanat Açıklığı: Kanatlarını açtığı zaman bir ucundan ötekine uzunluğu 3 metreye varır.
Beslenme ve Avlanma: Tavşan, sincap gibi küçük yapıdaki hayvanlarla ufak kuşları yiyerek beslenir. Dağlarda yaşayan dağ keçileri ve geyik gibi hayvanlara da saldırır. Avının üzerine atlarken baş döndürücü bir hızla (saatte 160 km) dalar. Güçlü pençelerini avına geçirerek aynı hızla yükselir.
Yuva: Yuvasını yüksek dağların çıplak ve dik yamaçlarında kayalar üzerine kurar.
Yavrular: Dişisi üzeri kırmızımtırak lekeli iki beyaz yumurta yumurtlar. Beş hafta süren bir kuluçka devresinden sonra bembeyaz tüylü yavrular çıkar. Yavrular, ana ve babanın getirdiği, parçalanıp yumuşatılmış etlerle beslenir. Bir kaya kartalı, 24 saat içinde 5 keklik, 2-3 tavşan ve horoz yer.

Kaya Kartalı’ndan fayda sağlanamaz; yalnız telekleri ve tüyleri şapkacılıkta süsleme malzemesi olarak kullanılır. Eti çok sert olduğu için av hayvanı olarak vurulmaz.

Uçuş Mekanikleri

Kartallar, kanatlarını gererek yükseklerde hava cereyanları içinde uzun bir süre kanat çırpmadan uçabilir. Kendisine av olabilecek bir hayvan görünce kanatlarını kısarak tıpkı pike yapan bir uçak gibi büyük bir hızla yere iner.

Kuşların kanatlarıyla insan kolu arasında ilgi çekici bir benzerlik vardır.
Sert bir kanat hareketiyle kuşlar birden yükselmeye başlar.
Alçalmak yahut yükselmek için kuyruğunu yatay bir dümen olarak kullanır.
Kanatlar da yön değiştirmede dümen olarak görevlidirler.

Keskin Bakışlar

Kartalların ve Kartalgillerin de öbür kuşlar gibi çok keskin gözleri vardır.

Kuşlar, büyük bir hızla uçarken bile küçücük bir sineği hemen fark eder.
Eğer bizim gözlerimiz de kuşlarınki kadar keskin olsaydı, 500 metre uzaktaki bir gazetenin başlıklarını kolayca okuyabilirdik.
Kartalların göz bebekleri insanlarınkinden daha büyüktür, bu yüzden çevrelerindekileri daha aydınlık görür.
Gözlerinin ışığa karşı duyargalı olan bölümündeki hücrelerin sayısı bizdekilerden çok fazladır; 1 $\text{mm}^2$ ‘lik bir alanda yaklaşık 1 milyon duyargalı hücre bulunur.
Kartalların gözleri, bütün kuşlarda olduğu gibi başlarının üzerine öyle yerleşmiştir ki, başlarını hiç çevirmeden tam 300°’lik bir açı içinde kalan bütün bir alanı görebilirler (İnsanlar ancak 160°’lik bir açı içinde görebilirler).