James Monroe kimdir, Amerika Birleşik Devletleri’nin 5. Başkanı olduğu bu dönem neden İyi Hisler Çağı olarak anılır? Diplomat Monroe’nun Louisiana Alımı’ndaki rolü ve ABD dış politikasının temeli olan Monroe Doktrini’ni 1823’te nasıl ilan etti?
🇺🇸 JAMES MONROE
James Monroe (1758–1831), Amerikalı devlet adamı ve diplomat olup, 1817’den 1825’e kadar Amerika Birleşik Devletleri’nin 5. Başkanı olarak görev yapmıştır. Başkanlığı dönemi, genellikle ABD’de iç siyasette nispi bir uyumun yaşandığı İyi Hisler Çağı Era of Good Feelings olarak anılır.
Erken Kariyer ve Louisiana Alımı
- Devrim Savaşında Asker: Amerikan Bağımsızlık Savaşı’nda görev aldı.
- Diplomat: Fransa’ya elçi olarak gönderildi ve Başkan Thomas Jefferson döneminde Louisiana Alımı (1803) müzakerelerinde kilit rol oynadı. Bu alım, ABD topraklarını iki katına çıkarmış tarihi bir olaydır.
- Dışişleri ve Savaş Bakanı: Monroe, başkanlığından önce hem Dışişleri Bakanı hem de bir süre Savaş Bakanı olarak görev yapmıştır.
Monroe Doktrini
Monroe’nun başkanlık dönemindeki en kalıcı mirası, 1823 yılında Kongre’ye sunduğu yıllık mesajında ilan ettiği Monroe Doktrini‘dir.
- Temel Prensip: Bu doktrin, Batı Yarımküre’nin Amerika kıtaları artık Avrupa’nın kolonizasyonu için açık olmadığını ilan ediyordu. Amerika’nın Avrupalı güçlerin siyasi sistemlerine müdahalesini kabul etmeyeceğini belirtiyordu.
- Karşılıklılık: Doktrin aynı zamanda ABD’nin de Avrupa’daki işlere karışmayacağı ilkesini içeriyordu.
- Önemi: Bu doktrin, ABD’nin dış politikasının temel taşı haline geldi ve Amerika kıtasının Avrupalı güçlerden yalıtılmasına yönelik politikaların başlangıcını işaret etti.
Monroe’nun dönemi, Amerika’nın ulusal kimliğinin ve kıtasal genişlemesinin pekiştiği bir dönem olarak hatırlanır.