İMPARATOR JUSTINIANUS VE BİZANS
Milattan sonra 476 yılında Batı Roma İmparatorluğu ortadan kalkmıştı. Bu imparatorluğun sınırları içinde olan İtalya ve İspanya’yı Gotlar ele geçirmişlerdi. Gene Batı Roma İmparatorluğu’na bağlı ülkelerden Galya’yı Franklar, Kuzey Afrika’yı da Vandallar yönetimleri altına almışlardı. Doğu Roma İmparatorluğu ise o sıralarda en parlak çağını yaşıyordu.
527 yılında Justinianus, Doğu Roma İmparatoru olmuştu. Justinianus, Doğu Roma İmparatorluğu’nun en büyük hükümdarlarından biridir. Bu imparatorluğun bir adı da Bizans İmparatorluğu’dur. Ülkenin başşehri Constantinopolis (bugünkü İstanbul), Yunanlıların elindeyken Bizans adını taşıyordu. Bundan ötürü ülkenin adı da Bizans İmparatorluğu olarak tarihe geçti.
Batı Roma İmparatorluğu yıkıldıktan sonra, Doğu Roma yani Bizans İmparatorluğu bin yıl daha yaşadı. Türklerin 1453’te İstanbul’u ele geçirmeleriyle sona erdi.
JUSTINIANUS’UN AMAÇLARI
Justinianus’un zamanında Bizans İmparatorluğu en parlak çağını yaşadı. Justinianus, İllirya’da doğmuştu (bugünkü Arnavutluk). Bir köylünün oğluydu. Justinianus’un amcası Justinus, erlikten imparatorluğa kadar yükselmişti. 526 yılında yeğenini kendisine yardımcı olsun diye yanına çağırdı. Bir yıl sonra Justinus ölünce yeğeni Justinianus Bizans İmparatoru oldu.
Justinianus’un iki önemli amacı vardı:
- İmparatorluğun sınırlarını genişletmek. Batıda düşmanların eline geçen toprakları tekrar geri alacak, eski Roma İmparatorluğu’nu yeniden kuracaktı.
- İmparatorluğu örnek bir hukuk devleti durumuna getirmek. En eski Roma kanunlarını ele alacak, memleketi bir düzene sokacaktı.
Bu işle ilgilenmek üzere on iki kişilik bir komisyon kurdu. Bu komisyon beş yıl içinde ünlü Justinianus Kanunları’nı hazırladı ki bu kanunlar bugünkü medeni hukukun temelidir.
ASKERİ BAŞARILARI
Justinianus ikinci amacına daha zor ulaştı. Birçok savaşlara girişmek zorunda kaldı. Önce Kuzey Afrika’dan Vandalları, Güneydoğu İspanya’dan da Vizigotları uzaklaştırdı. İtalya’da Ostrogotlarla savaştı. Ravenna’da ikinci bir başşehir kurdu. Ama Justinianus hep Batıya doğru ilerlemeyi düşünürken Doğu’ya gereken ilgiyi göstermemiş, sınırlarının zayıfladığını fark etmemişti.
Milattan sonra 565 yılında Justinianus ölünce onun yerine geçenler imparatorluğun hudutlarını genişletemediler. Yalnız doğudaki sınırları korumayı bildiler.
HUKUK REFORMU
Justinianus’un kanunları ile çeşitli suçların cezaları da değiştirilmiş, daha insancıl, daha toplumsal bir anlayışla suçlular cezalandırılmaya başlanmıştır. Örnek olarak: Önceleri hırsızlık yapan bir kimsenin başı uçuruluyordu. Justinianus ise hırsızlara, çaldıkları mal tutarının dört katını ödetti.
İMPARATORİÇE THEODORA
Justinianus, Bizans’ta bir sirkte çalışmış olan Theodora ile evlenmiş, onu imparatoriçe yapmıştı. Theodora güzelliği kadar, uygunsuz tutumlarıyla da isim yapmış bir kadındı. İmparatoriçe olduktan sonra, Justinianus’un kendisine verdiği özgürlükten faydalanarak devlet işlerine karıştı. 532 yılında çıkan Nika İsyanı’nın bastırılmasında Justinianus’a her türlü yardımda bulundu.