🧠 Felç Nedir?
Felç, beyin damarlarının hasar görmesi sonucu vücudun bir kısmının ya da tamamının hareket ve duyusal yetilerini kaybetmesidir. Ağır vakalarda bilinç kaybı ve ölüm görülebilir. Hafif vakalarda ise iyileşme mümkündür, ancak genellikle kalıcı bir hasar (sekel) kalır.
⚠️ Felç Sebepleri
Felç, beyin hücrelerinin oksijen ve besin alamaması sonucu oluşur. Temel nedenler:
- Beyin Kanaması: Beyin damarlarından birinin yırtılması sonucu kanın beyin dokusuna dolması.
- Nedenleri: Damar kireçlenmesi (arteriyoskleroz), Yüksek tansiyon (hipertansiyon), Anevrizma (damar baloncuğu), Kafa travması (trafik kazaları vb.).
- Beyin Trombozu: Beyin damarında pıhtı oluşarak damarı tıkar.
- Yavaş gelişir.
- Ön belirtiler: uyuşukluk, konuşma bozukluğu.
- Emboli: Vücudun başka bir yerinde oluşan pıhtının beyne taşınıp damarı tıkaması.
- Ani gelişir.
- Hızlı müdahale gerektirir.
🧬 Felç Belirtileri ve Sonuçları
- Vücudun bir yarısında hareket kaybı
- Konuşma bozukluğu
- Şuur kaybı, koma
- Solunum ve dolaşım merkezleri etkilenirse ölüm
- Yüzün ve gözlerin kanama yönüne dönmesi
Felç, beynin hangi yarımküresinde oluşursa, vücudun karşı tarafı etkilenir (çapraz sinir bağlantısı nedeniyle).
🩺 Tedavi
1. Hayat Kurtarıcı Müdahale
- Sessiz ve sakin ortam.
- Beyin kanamasında: Baş bölgesine buz torbası, K ve C vitaminleri, kanamayı durdurucu iğneler.
- Tromboz veya embolide: Kan sulandırıcı ilaçlar, damar genişletici ilaçlar, E ve PP vitaminleri.
2. Rehabilitasyon
- Komadan çıkan hastaya fizik tedavi.
- Kol ve bacaklara masaj.
- Hareket teşviki ve moral desteği.
- Konuşma kaybı varsa uzun süreli konuşma terapisi.
Felç, beyin damarlarının hasar görmesiyle oluşan ciddi bir sağlık sorunudur. Erken teşhis ve uygun tedaviyle yaşam kalitesi artırılabilir. Tedavi süreci, felcin nedenine göre değişir ve sabır, destek ve profesyonel bakım gerektirir.