«Robot – hizmetçi emirleri büyük sessizlik ve soğukkanlılıkla yerine getirmeyi beklemektedir. İki kuvvetli ayak üzerinde duran aygıtın sayısız kolu, tepesinde de bir başı bulunmaktadır… Basit bir düğme onu harekete geçirmeye yeter… Kısa bir süre sonra ortalığı temizlemiş, çamaşırları yıkamış ve düzenli, mükemmel bir sofra hazırlamıştır.»
Bu hayali bilim kurgu fantezisi, günümüz ev kadınlarının hayali olsa da, modern teknoloji sayesinde ev işlerini daha az yorucu hale getiren elektrikli ev aletleri gün geçtikçe çoğalmaktadır. Elektrikli ev aletlerinin çeşit ve nitelikleri bir ülkenin hayat düzeyini yansıtan özelliklerden sayılmaktadır. Bu makineleri, çalışma prensiplerine göre üç ana gruba ayırabiliriz:
- Dirençli Elektrik Aletleri (Isıtma Prensibi)
- Mekanik Bir Düzeni Çalıştıran Elektrik Motorlu Makineler
- Hava Akımı Sağlayan Elektrik Motorlu Aletler
1. Dirençli Elektrik Aletleri (Isıtma Prensibi)
Bu gruptaki aletler, elektrik akımına karşı direnç gösteren teller (rezistans) aracılığıyla ısı üreterek çalışır. Bunlar genellikle ısıtma, pişirme veya ütüleme amaçlı kullanılır.
Elektrikli Şofben
Cihazın içinde magnezyum ile yalıtılmış bir direnç (rezistans) bulunur ve bu, kapalı bir bakır boruyla çevrilidir. Direnç düzeni, sarnıç içindeki suya daldırılmıştır. Bir termostat, su sıcaklığına göre dirence giden elektrik akımını açıp kapatarak ısıyı ayarlar.
Elektrik Ocağı
Direnç telleri, onları birbirinden ayırmak için oluklu, seramikten yapılmış geçirimli bir levhanın kanallarından geçer. Bu levha ısıyı yukarı doğru verir. Üzerindeki sac veya dökme demirden kapak, elektrik çarpmasını ve sıvı dökülmesini önler.
Elektrik Ütüsü
İçinde bir direnç bulunan metal bir kutudur. Bir termostat aracılığıyla, ütülenecek kumaşın cinsine göre ısıyı ayarlar.
Elektrikli Ekmek Kızartacağı
Bu alet, içindeki yalıtıcı bir düzene sarılı direnç tellerinden meydana gelir ve bu teller sayesinde ekmek dilimlerini hafifçe kızartır.
2. Mekanik Bir Düzeni Çalıştıran Elektrik Motorlu Makineler
Bu makinelerin temel organı, çeşitli mekanik düzenleri çalıştıran elektrik motorudur. Bu düzenler, insanın fiziksel yorgunluğunu ortadan kaldıran unsurlardır.
Çamaşır Makinesi
Derin bir metal teknenin ortasında, kendi ekseni etrafında belirli aralıklarla sağa-sola dönen plâstik paletlerden oluşan tekerlekli bir dolabı anıran motor. Paletlerin hareketiyle köpüren su, çamaşırları çalkalayıp yıkar. Santrifüj düzeni varsa, yıkama sonunda tekne büyük bir hızla dönerek merkezkaç kuvvetiyle suyu dışarı atar.
Bulaşık Makinesi
Kirli bulaşıklar küvetin içine dizilir. Küvetin bir köşesinden fışkıran basınçlı ve sabunlu su, bulaşıklara çarparak üzerindeki kiri sıyırıp alır.
Cilâ Makinesi
Parke ve muşamba döşemeleri parlatmada kullanılır. Yere değecek biçimde düzenlenmiş dairesel fırçalar (genellikle üç) hızla dönerek cilâ sürülmüş yüzeyleri parlatır.
Mikser (ve Çok Amaçlı Cihazlar)
Kahve değirmeni, kıyma makinesi ve meyve sıkacağı gibi işleri de görebilen bu alet; paslanmaz çelik veya plâstik takımların kapalı bir kap içinde hızla dönmesiyle, içine konulan şeyleri öğütür, kıyar veya sıvılaştırır.
Buzdolabı
Sınıflandırmadan biraz ayrı tutulsa da, yiyecek ve içecekleri uzun süre bozulmadan saklamaya yarayan, oldukça karmaşık bir düzeneğe sahiptir.
3. Hava Akımı Sağlayan Elektrik Motorlu Aletler
Bu aletler, elektrikli bir vantilatör yardımıyla hava üfleyen veya emen prensiple çalışır.
Vantilatör
Pervaneyi devindiren küçük bir motordan meydana gelir. Pervane döndükçe etrafında taze bir hava akımı yaratarak sıcak havalarda serinlik verir.
Elektrik Süpürgesi
«Tersine» çalışan bir vantilatördür; havayı üflemek yerine emer. Emilen hava ve tozlar bir torbaya girer, hava süzüldükten sonra tekrar dışarı çıkar.
Elektrik Fırçası
Koltukları, perdeleri, elbiseleri fırçalamaya yarayan elektrikli emicidir. Tozlar âdi fırçada olduğu gibi etrafa saçılmaz, emici torbada toplanır.
Saç Kurutucusu
Havayı emdikten sonra içindeki küçük bir dirençle havayı ısıtır ve bu sıcak havayı kurutulacak saçlara doğru üfürür.
Klima (İklim) Makinesi
Oturulan kapalı yerlerde ideal sıcaklık sağlar. Duruma göre ısıtmak için dirençlerden, soğutmak için ise buzdolabındakine benzer bir düzenden yararlanır. Aynı zamanda havayı süzgeçlerden geçirerek temizler.