Kuzey İtalya yaylasında, Verona’dan kuzeye doğru yol alacak olursanız kendinizi Dünya’nın en şahane manzaralı yerlerinden biri olan ve Dolomit Alpleri denilen eşsiz güzellikteki bir dağlar bölgesinde bulursunuz. Dolomit Alpleri, Adige, Isarco, Rienza, Piave ve Brenta nehirleriyle sınırlanmış çeşitli dağ kümelerinden meydana gelmiştir. İtalya’nın Trento, Bolzano ve Belluno vilayetlerinin ortak bir bölgesi olan bu yayla 6500 ’lik bir yüzeyi kaplamaktadır. Vâdilerde üstün güzellikte göller ve turistlerce pek sevilen sayfiye yerleri vardır.
Dolomit Alpleri, ayrı ayrı sıradağlar durumunda kümelenmişlerdir. Badia vadisi ile Cordevole nehri vadisinin meydana getirdiği 96 km’lik bir yarma, Dolomit Alpleri yaylasını Doğu ve Batı olmak üzere iki büyük bölüme ayırır.
Batı Dolomit Alpleri’nde bu yaylanın en yüksek doruğu olan ve 3342 m yüksekliğindeki Marmolada tepesininbulunduğu Marmelada grupu vardır. Doğu Dolomit Alpleri’ndeyse bütün bu yaylanın ikinci büyük doruğu olan 3265 myüksekliğindeki Antelao tepesini görürüz.
Buzul Yapısı
Dolomit Alpleri’nde öyle büyük çapta buzullar yoktur. Bunun sebebi, dağ kütlelerinin Adriya denizinden gelen sıcak rüzgârların aralarından kolayca geçebileceği kadar çok parçalı olmasıdır. Bununla birlikte Marmolada tepesinin kuzey yamaçlarında 3,55 ’lik bir yüzeyi kaplayan buzullar grupu bunların en büyüğü sayılır.
“Dolomit” Adının Kökeni
Dolomit Alpleri’nin sihirli görünüşü bütün Dünya’da haklı bir ün sağlamıştır. Mera ve çayırlardan göğe doğru birdenbire yükselen bu sarp dağlar, mazgallı surlar ve burçlar meydana getirerek birer kale gibi 1000 metreye kadar erişirler.
Fransız yazar ve mineralogu Deodat de Dolomieu, 1789 yılında Alp dağlarında bir gezi yaparken kalsiyumdan meydana gelmiş gibi görünen bir kaya parçası buldu. Analizi sonucunda bu kaya parçasının kalsiyumdan başka ayrıca magnezyumda kapsadığını gördü. 1795 yılında Fransız bilim adamı Horace de Saussure, Dolomieu’nün anısına saygı olarak bu kaya parçalarına «Dolomit» adını verdi. Bundan ötürü «Dolomit» adı, kalsiyum ve magnezyum kapsayan karbonat bileşiğianlamına kullanılır.
Dolomit Alpleri’nin Jeolojik Oluşumu
Dolomit Alpleri, 200 – 165 milyon yıl önce oluştular. O Jeolojik çağlarda denizlerin dipleri, omurgalı hayvanların ve çeşitli canlıların artıklarından oluşmuş çökelek katmanlarla örtülü idi. Bu kireçli katmanlar, magnezyum kapsayan deniz suyunun etkisiyle «dolomit» adı verilen kayalara dönüştüler.
Yer depremleri ile çatlayan yerkabuğundan volkanik püskürmeler sonucu fışkıran bu çökelekler, yer yüzeyi üzerine üstün güzellikteki biçimde yükseldiler. Çok sert ve katı bir cevher taşıyan bu kütleler esnek bir yapıda olmadıklarından Alp dağlarındaki öbür kayalar gibi kırışıp, buruşmaya uğramadılar. Düzgün dikey çatlaklar ve yarıklar durumunda korkunç görünüşte ve çok yüksek burçlar ve uçurumlar meydana getirdiler.
Alp Dağlarına Tırmanma Teknikleri
Dolomit Alpleri’nin sarp yamaçları, tehlikeye atılmayı seven tecrübeli dağcılar için ideal bir yerdir. «Dolomit» çok sert ve sağlam bir taş kütlesi olduğundan tırmanan dağcının bütün ağırlığına kolaylıkla dayanabilir.
- Dolomit Alpleri’nin kelimenin tam anlamıyla birer kayalık olan yamaçlarına tırmanma, özellikle «Doğu» tekniğiolarak ayırdedilir.
- Batı Alp dağları üzerindeki kayalarla yumuşak kütleler ve buzlu yamaçlara tırmanma ise «karma» teknik, ya da «Batı» tekniği olarak tanınmıştır.