Damar sertliği

Damar sertliği (Ateroskleroz) nedir, atardamarların iç duvarlarında yağ, kolesterol ve kalsiyum birikimiyle nasıl oluşur? Yüksek tansiyon, kolesterol ve sigara gibi risk faktörleri damar iç zarında (endotel) nasıl hasara yol açar? Oluşan aterom plağı damarları daraltarak kalp krizi, inme ve periferik arter hastalığı gibi komplikasyonlara nasıl neden olur?

💔 DAMAR SERTLİĞİ

Damar sertliği, tıbbi adıyla Ateroskleroz, atardamarların iç duvarlarında yağ, kolesterol, kalsiyum ve diğer maddelerin birikerek plaklar oluşturması sonucu damarın sertleşmesi, kalınlaşması ve daralması hastalığıdır. Bu durum, kalp ve damar hastalıklarının başlıca nedenidir.

Oluşum Süreci

  1. Hasar Başlangıcı: Damar sertliği, genellikle yüksek tansiyon, yüksek kolesterol, sigara dumanındaki toksinler veya diyabet nedeniyle damar iç zarında (endotel) oluşan küçük hasarlarla başlar.
  2. Plak Birikimi: Hasarlı bölgeye, kanda bulunan kötü kolesterol (LDL) parçacıkları, hücreler ve kalsiyum yapışmaya başlar. Zamanla bu birikim kalınlaşır ve sertleşerek aterom plağını oluşturur.
  3. Damar Daralması: Plaklar büyüdükçe, damarın içindeki kan akış yolu daralır. Bu durum, organlara ve dokulara yeterli oksijen ve besin ulaşmasını engeller.
  4. Komplikasyonlar: Plak yüzeyi yırtılabilir veya çatlayabilir. Vücut bu hasarı onarmak için o bölgede kan pıhtısı oluşturur. Bu pıhtı, damarı tamamen tıkayarak ciddi sağlık sorunlarına yol açar.

Sağlık Üzerindeki Etkileri

Damar sertliği, hangi damarları etkilediğine bağlı olarak farklı hastalıklara yol açar:

  • Koroner Arter Hastalığı: Kalbi besleyen damarlar daralırsa anjina (göğüs ağrısı) veya tamamen tıkanırsa kalp krizi (miyokard enfarktüsü) oluşur.
  • İnme (Felç): Beyni besleyen damarlar daralır veya pıhtıyla tıkanırsa ortaya çıkar.
  • Periferik Arter Hastalığı: Genellikle bacak ve kollardaki damarların daralmasıyla oluşur, yürüme sırasında ağrıya neden olur.

Risk Faktörleri

  • Yüksek tansiyon (Hipertansiyon)
  • Yüksek kolesterol (Hiperkolesterolemi)
  • Sigara içmek
  • Diyabet (Şeker hastalığı)
  • Obezite ve hareketsiz yaşam
  • Aile öyküsü ve yaş (yaşlanma)