🌾 Tarla Düzeni ve Ekim
Çeltik tarlaları eğimsiz düzlükler hâlinde hazırlanır, “oda” denilen bölümlere ayrılır.
- Bölmeler: 1 metre genişliğinde, 30–50 cm yüksekliğinde toprak setlerle ayrılır.
- Yüzölçüm: 1.000–10.000 m2 arasında değişir.
- Teraslar: 100 m2’den 3–4 hektara kadar olabilir.
Ekim yöntemleri:
- İspanya ve İtalya: Fidelikten sökülen filizler makinelerle dikilir.
- Afrika ve Amerika: Hem el ile hem makineyle ekim yapılır.
Makineyle ekimin avantajları:
- Tarlalar 2 ay başka amaçla kullanılabilir.
- Yabani otlar az olur, temizlik kolaylaşır.
- Ürün verimi artar.
- Pirinçler daha iri olur.
🌾 Hasat ve İşleme
- Eylül–Ekim: Pirinçler olgunlaşır.
- Tarlalar kurutulur, biçilir, harman yapılır.
- Elde edilen ürün: “Çeltik” (yapraklı ve kabuklu pirinç)
Pirincin işlenme aşamaları:
- Temizlenme: Yabancı maddeler ayrılır.
- Ayrılma: Çenek ve taç yapraklardan kurtulur.
- Beyazlanma: Temizlenmiş pirinç beyazlatılır.
- Yağlanma/parlatma: Hafif yağlanır, talk ve glikozla kaplanır.
🌸 Çiçek Yapısı
Pirinç saplarında başakçıklar bulunur, bunlarda çiçekler yer alır.
- Başak ekseni ince olduğu için olgunlaşan çiçekler ağırlaşır ve sarkar.
Çiçek yapısı:
- Üstte: 2 çenek yaprak
- Altta: 2 taç yaprak
- Organlar: 6 erkek, 1 dişi
Aşılanma sonrası meyveye (pirinç tanesi) dönüşür. Oluşum süresi: 3–5 ay.
🍚 Meyve (Pirinç Tanesi)
- Meyve: Pirinç tanesi
- Yapısı:
- Çenek yapraklarla (kavuzcuklar) örtülüdür.
- Koyu renkli iç kabuk (perikarp) bulunur.
- Kabuklu hâli: “Çeltik” olarak adlandırılır.
🧬 Sınıflandırma
| Kategori | Bilgi |
| Tür | Sativa |
| Cins | Oryza |
| Familya | Buğdaygiller |
| Takım | Çenek yapraklılar |
| Sınıf | Birçenekliler |
| Alt Şube | Kapalı tohumlular |
| Şube | Çiçekli bitkiler |
| Âlem | Bitkiler |
🍽️ Pirinç Çeşitleri
- Normal pirinçler: Amerikan, Balilla, Çin pirinci
- İnce pirinçler: Maratello, Piyero
- İri pirinçler: Alloryo, Viyalon, Arboryo, Sesya, Bersani
Çeltik tarımı, doğru arazi düzenlemesi ve uygun ekim yöntemleriyle yüksek verim sağlar. Pirinç, hem besin değeri hem de çeşitliliğiyle dünya genelinde temel gıda maddelerinden biridir. Tarım süreci, fide dikiminden hasada ve işlenmeye kadar dikkatle yürütülmelidir.