🏹 Tarihçe ve Gelenek
İlkel insanlar yiyecek ve giyeceklerini avcılıkla sağlardı. Zamanla çiftçilik ve hayvan evcilleştirme gelişince avcılık geçim yolu olmaktan çıktı, açık hava sporu hâline geldi.
Türklerde avcılık çok eski bir gelenektir; savaş hazırlığı olarak görülür, çocuklara küçük yaşta öğretilirdi. “Sığır” adı verilen büyük avlar yapılır, şölenlerle kutlanırdı. Anadolu Selçukluları ve Osmanlılar döneminde avcılık saray eğlencesi olarak sürdürülmüştür.
🔫 Av Tüfekleri
- Yivsiz tüfekler: Kuş ve küçük hayvanlar için.
- Yivli tüfekler: Büyük avlar için.
- Kırma av çiftesi: Yan yana iki namlu, 40–50 m etkili menzil.
- Üst üste namlulu tüfekler: Nişan kolaylığı ve saçma dağılmasını azaltır.
- Üç namlulu tüfekler: İki saçma, bir kurşun namlusu.
- Yarım otomatik tüfekler: 3–6 atış yapılabilir.
- Tam otomatik tüfekler: Barut gazı ile otomatik doldurma.
- Karabina: Büyük avlar için dürbünlü, yivli namlu.
📜 Av Hukuku
- Ortaçağ’a kadar herkes avlanabilirdi.
- 18. yüzyıldan itibaren sınırlamalar başladı.
- 19. yüzyılda av hayvanları devlet malı sayıldı, av tezkeresi zorunlu oldu.
- Türkiye’de 1882’de “Zabıta-i Saydiye Nizamnamesi”, 1937’de “Kara Avcılığı Kanunu” yürürlüğe girdi.
🦌 Avlanma Çeşitleri
- Sürek avı: Hayvanlar ateş hattına sürülür.
- Küme avı: Saklanarak beklenir.
- Köpekli av: Zağar, tazı, ferma köpekleri kullanılır.
- Kapanla av: Kürk hayvanları için.
- Ağ ve tuzakla canlı yakalama: Hayvanat bahçeleri ve sirkler için.
🐕 Av Köpekleri
- Ferma eden köpekler
- Ferma etmeden kaldıranlar
- Vurulan avı getirenler
- Avı kovalayanlar
- Yeraltı avını çıkaranlar (tilki, porsuk)
- Tazılar: Hızlı koşarak tavşan yakalar.
🐘 Büyük Avlar
- Fil, gergedan, aslan, timsah gibi hayvanlar Afrika ve Hindistan’da avlanır.
- Soyları tükenme tehlikesi nedeniyle artık sınırlı avlanmaktadır.
🐳 Balina Avı
- Balina gemilerinden zıpkınla vurulur.
- Elektrik akımı ile öldürülür.
🦅 Yırtıcı Kuşlarla Avcılık
- Şahin, doğan gibi kuşlar eğitilerek avlanmada kullanılır.
- Avı yakalayıp sahibine getirirler.
🪤 Kapanla Avcılık
- Kürk hayvanları silahla değil kapanla yakalanır.
- Kan kürkü bozar, bu yüzden kapan tercih edilir.
🪢 Ağ ve Tuzakla Canlı Yakalama
- Aslan, kaplan, leopar gibi hayvanlar yemle tuzağa çekilir.
- Hayvanat bahçeleri ve sirkler için uygulanır.
🧊 Fok Avı
- Eskimolar fok etini yer, yağını yakar, derisinden giysi yapar.
- Zıpkınla sessizce yaklaşarak avlanırlar.
Avcılık, tarih boyunca hem geçim kaynağı hem de kültürel bir etkinlik olarak varlığını sürdürmüştür. Günümüzde ise spor, doğa etkinliği ve kontrollü yaban hayat yönetimi kapsamında uygulanmaktadır.