ASYA

🗺️ Yarımadalar

Dünyanın en büyük iki yarımadası Asya kıtasındadır: Arap Yarımadası (2.600.000 km2) ve Dekkan Yarımadası (2.400.000 km2).

  • Arap Yarımadası, Kızıldeniz ile İran Körfezi arasında yer alır; büyük kısmı çöldür ve su kaynakları son derece azdır. Tarıma elverişli tek bölgesi güneybatı kesimidir.
  • Dekkan Yarımadası, Hindistan’ın üçgen biçimli güney kısmını oluşturur. Dekkan Yaylası yaklaşık 650 metre yüksekliktedir. Batı Gat Dağları Malabar kıyısı boyunca uzanır ve en yüksek noktası 2.700 metredir.

🗻 Küçük Asya

Anadolu, Asya’nın Avrupa’ya uzanan yarımadasıdır ve bu nedenle “Küçük Asya” olarak adlandırılır. Yüzölçümü 506.600 km2 olan Anadolu’nun büyük kısmı yayladır (ortalama yükseklik 900 m). Kuzey Anadolu Dağları ve Toroslar gibi dağ silsileleri bulunur. Erciyes Dağı (3.916 m) bu bölgenin en yüksek zirvelerindendir. Anadolu, Trakya’dan iki boğazla ayrılır ve Türkiye bu sayede iki kıtada toprak sahibi olan önemli bir ülke konumundadır.

🌏 Çin Hindi

Hindistan ile Çin arasında yer alan bu bölge üç ana parçadan oluşur: Hindiçin, Malakka Yarımadası ve Birmanya Yarımadası. Toplam yüzölçümü 2.000.000 km2’dir. Bölge, sıcak kuşakta yer alır ve sık yağmur alır. Maden açısından zengindir: tungsten, kömür, demir, manganez, kalay ve çinko çıkarılır. Çin Hindi siyasal olarak Malezya, Tayland, Laos, Kamboçya, Birmanya ve Vietnam devletlerine ayrılmıştır.

🌋 Küçük Yarımadalar

  • Kamçatka Yarımadası (270.000 km2), Ohotsk ve Bering denizleri arasında yer alır. Volkanik dağ silsileleriyle kaplıdır; en yüksek noktası Klyuçev Dağı’dır (4.850 m).
  • Kore Yarımadası (220.000 km2), Japon Denizi ile Sarı Deniz arasında bulunur. Eskiden ada olarak bilinen bu yarımada da maden bakımından zengindir: altın, bakır, tungsten, manganez, kömür, grafit ve magnezitçıkarılır.

🏝️ Adalar

Asya, Kuzey Amerika’dan sonra en fazla adaya sahip kıtadır. Adalar genellikle Büyük Okyanus kıyıları boyunca sıralanmıştır.

  • Aleut Adaları: Alaska’dan Kamçatka’ya kadar uzanır, 150 volkanik adadan oluşur (17.770 km2).
  • Kuril Adaları: Kamçatka’dan Japonya’ya kadar uzanır, 36 volkanik ada (15.910 km2).
  • Japon Adaları: 4.000 ada, 368.300 km2. En büyükleri Hokkaido, Hondo, Şikoku ve Kiyuşiyu’dur. Fuji-yama (3.778 m) en yüksek dağdır.
  • Formoza (Tayvan): Çin’in doğusundan 150 km uzaklıkta, 35.570 km2. Ilıman iklimi ve bitki zenginliği ile dikkat çeker.
  • Endonezya: Güneydoğu Asya ile Avustralya arasında binlerce adadan oluşur. En büyük adası Borneo’dur (742.385 km2). Diğer büyük adaları: Sumatra (473.606 km2), Selebes (189.035 km2), Cava (128.428 km2).
  • Filipinler: 7.100 ada, toplam yüzölçümü 299.404 km2. En büyük adaları Luzon, Mindanao, Samar ve Palawan’dır. En yüksek dağ Apo Dağı’dır (2.953 m).
  • Moluk Adaları: 74.505 km2.
  • Novaya Zemlya: 91.070 km2.
  • Franz Josef Toprakları: 19.700 km2.
  • Seylan (Sri Lanka): Dekkan’ın güneydoğusunda, 65.610 km2.
  • Kıbrıs: Akdeniz’de, 9.251 km2.

🧭 Asya’daki Bellibaşlı Ada ve Yarımadalar

Yarımadalar Yüzölçümü (km2) Adalar Yüzölçümü (km2)
Arabistan 2.600.000 Borneo 742.385
Dekkan 2.400.000 Sumatra 473.606
Çin Hindi 2.000.000 Japon Adaları 368.300
Anadolu 755.688 Filipin Adaları 299.404
Kamçatka 270.000 Selebes 189.035
Kore 220.000 Cava 128.428
Novaya Zemlya 91.070
Formoza 35.570
Timor Adaları 33.615
Franz Josef Arazisi 19.700
Aleut Adaları 17.700
Kuril Adaları 15.910
Kıbrıs 9.251
Moluk Adaları 74.505
Seylan 65.610