Asur uygarlığı

Asur Uygarlığı Mezopotamya’nın kuzeyinde nerede kuruldu? Asurlular M.Ö. 9. ve 7. yüzyıllar arasında Yakın Doğu’yu nasıl kontrol etti? Demir silahlar, kuşatma aletleri ve terör politikasıyla ün salan bu imparatorluğun kültürel mirası Ashurbanipal’in Nineve Kütüphanesi nedir?

🏛️ ASUR UYGARLIĞI

Asur Uygarlığı, Mezopotamya’nın kuzeyinde (bugünkü Irak topraklarında) ortaya çıkmış, tarih boyunca önemli ticaret merkezlerinden biri olmuş ve M.Ö. 9. ve 7. yüzyıllar arasında Yakın Doğu’nun büyük bir bölümünü kontrol eden bir imparatorluk kurmuştur.

Tarihsel Dönemler

  1. Eski Asur Dönemi (M.Ö. 2000 – 1550):
    • Başlangıçta Asur (Aššur) şehri çevresinde kuruldu.
    • Bu dönem, özellikle Anadolu ile yapılan kervan ticareti (Kültepe/Kaniş) ile tanınır. Asurlu tüccarlar, kalay ve tekstil ürünlerini getirip altın ve gümüş karşılığında takas ederlerdi.
  2. Orta Asur Dönemi (M.Ö. 1550 – 911):
    • Dönemin büyük güçleri (Mitanni, Babil) arasında sıkışıp kaldı, ancak gücünü korumayı ve askeri kapasitesini geliştirmeyi sürdürdü.
  3. Yeni Asur İmparatorluğu (M.Ö. 911 – 609):
    • Asur’un en parlak ve en geniş sınırlarına ulaştığı dönemdir.
    • Sargon II, Sennacherib ve Ashurbanipal gibi güçlü kralların liderliğinde, Mısır, Babil, Levant (Doğu Akdeniz) ve Anadolu’nun büyük bir bölümünü kapsayan devasa bir imparatorluk kurdular.

Askeri Güç ve Yönetim

  • Askeri Teknoloji: Asurlular, dönemin en gelişmiş askeri gücüne sahipti. Demir silahlar, kuşatma aletleri, süvari birlikleri ve disiplinli ordularıyla tanınırlardı.
  • Terör ve Harac: İmparatorluklarını genişletmek ve isyanları önlemek için korkutucu bir terör politikası uyguladılar. Ele geçirdikleri bölgelerden ağır haraçlar topladılar.
  • Yönetim: Geniş toprakları etkili bir şekilde yönetmek için gelişmiş bir yol ağı, haberleşme sistemi ve valilikler kurdular.

Kültür ve Miras

  • Nineve Kütüphanesi: Son büyük Asur Kralı Ashurbanipal, başkent Nineve Ninova’da dünyanın ilk sistematik kütüphanelerinden birini kurdu. Bu kütüphanede, Sümer, Akad ve Babil edebiyatı ve biliminden binlerce çivi yazılı tablet bulundu. Bu sayede Mezopotamya tarihi hakkında paha biçilmez bilgilere ulaşıldı.
  • Sanat: Asur sanatı, özellikle sarayları süsleyen, savaşları ve av sahnelerini betimleyen ayrıntılı ve dinamik rölyefler kabartmalar ile ünlüdür.

Asur İmparatorluğu, M.Ö. 612 yılında Medler ve Babillilerin birleşik güçleri tarafından Nineve’nin düşürülmesiyle hızla çöktü.