Abraham Lincoln kimdir, ne zaman ve nerede doğdu? ABD’nin 16. Başkanı Lincoln, Amerikan İç Savaşı (1861-1865) sırasında Birliği nasıl korudu ve 1863’te Özgürleştirme Bildirisi’ni yayınlayarak köleliğin kaldırılmasında hangi rolü üstlendi?
🇺🇸 ABRAHAM LİNCOLN
Abraham Lincoln (1809–1865), Amerikalı devlet adamı ve avukat olup, 1861’den 1865’teki suikastına kadar Amerika Birleşik Devletleri’nin 16. Başkanı olarak görev yapmıştır. Amerikan tarihinin en önemli liderlerinden biri olarak kabul edilir.
Erken Yaşam ve Siyasi Kariyer
- Mütevazı Başlangıçlar: Kentucky’de fakir bir ailenin çocuğu olarak doğdu. Büyük ölçüde kendi kendini eğitti, az okullaşma fırsatı buldu. Çeşitli işlerde çalıştıktan sonra kendi kendine hukuk okudu ve avukat oldu.
- Siyasete Giriş: Illinois eyaletinde siyasete atıldı ve bir süre Temsilciler Meclisi’nde görev yaptı. Köleliğin yayılmasına karşı çıkan Cumhuriyetçi Parti‘nin önde gelen isimlerinden biri oldu.
Başkanlık ve İç Savaş
- Başkan Seçilmesi (1860): Köleliği kaldırma sözü vermemesi ancak yayılmasına karşı çıkması nedeniyle Güney eyaletleri tarafından tehdit olarak görüldü. Seçilmesi üzerine Güneydeki 11 eyalet Birlik’ten ayrılarak Amerika Konfedere Devletleri‘ni kurdu.
- İç Savaş (1861-1865): Lincoln’ün başkanlığı, ülkeyi kölelik ve eyalet hakları konularında ikiye bölen yıkıcı Amerikan İç Savaşı dönemine denk geldi. Birlik’i koruma konusundaki kararlılığıyla savaşa liderlik etti.
- Köleliğin Kaldırılması: 1863 yılında Özgürleştirme Bildirisi‘ni yayımladı. Bu bildiri, isyancı eyaletlerdeki köleleri özgürleştirdi ve savaşın temel amacını Birlik’i korumanın ötesine taşıyarak köleliği sona erdirmeyi de içerdi. Köleliğin anayasal olarak kaldırılması, onun teşvikiyle kabul edilen 13. Anayasa Değişikliği ile kesinleşti.
- Gettysburg Konuşması (1863): Savaşın dönüm noktalarından biri olan bu konuşması, Amerikan demokrasisinin ideallerini ve savaşta ölenlerin fedakarlığını anlatan en ünlü konuşmalardan biridir.
Suikast ve Miras
Lincoln, Birlik’in zaferinden kısa bir süre sonra, 14 Nisan 1865’te John Wilkes Booth tarafından suikaste uğradı ve ertesi gün hayatını kaybetti. Liderliği, dürüstlüğü ve Birlik’i koruma konusundaki azmi nedeniyle Amerikan tarihinin en büyük başkanlarından biri olarak anılmaktadır.